लोणावळ्यातील ५४ लोकप्रिय पर्यटन स्थळे
पुणे आणि मुंबई जवळील पश्चिम घाटाच्या सह्याद्री रांगेत वसलेले लोणावळा हे महाराष्ट्रातील सर्वाधिक भेट दिले जाणारे हिल स्टेशन आणि पावसाळ्यातील भेटीचे उत्तम ठिकाण आहे. आजूबाजूला बरेच धबधबे, तलाव आणि डोंगररांगा असून, लोणावळा हे शिबिरे, ट्रेकिंग आणि इतर साहसी खेळांसाठीचे लोकप्रिय ठिकाण आहे.
घनदाट जंगले, धबधबे आणि तलावासह धरणे यांनी वेढलेले, जर तुम्ही निसर्गप्रेमी असाल तर तुम्ही नक्कीच भेट द्याल. समुद्रसपाटीपासून ६२४ मीटर उंचीवर लोणावळा आणि खंडाळा (या दोन्ही सोबत सहज भेट देता येतील) या दुहेरी स्थानांपैकी एक आहे. पर्यटकांची लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळे म्हणजे भाजे लेणी, बुशी धरण, कार्ला लेणी, राजमाची किल्ला, राईवुड तलाव इ. अंधार्बन ट्रेकसारख्या ट्रेक्ससाठी लोणावळा देखील लोकप्रिय आहे, जे पिंपरी गावातून सुरू होते आणि भिरा येथे संपते.
लोणावळा चिक्कीच्या उत्पादनासाठी प्रसिद्ध असून, मगनलाल चिक्की लोणावळ्याची प्रसिद्ध लोणावळा चिक्की आहे. गुळ, शेंगदाणे, काजू इत्यादी सामुग्री वापरून चिक्की तयार केली जाते. मगनलाल चिक्कीचे एकमेव दुकान तुम्हाला फक्त लोणावळा येथेच सापडेल. लोणावळ्याला गेल्यावर लोणावळा-चिक्की खायला विसरू नका.
लोणावळ्यातील ५४ लोकप्रिय पर्यटन स्थळे | 54 Popular Tourist Places To Visit In Lonavala
लोणावळ्यातील पॉईंट्सची पर्यटन स्थळे
१ टायगर्स लीप
 |
टायगर्स लीप दृश्य पॉइण्ट लोणावळ्या पासून सुमारे ८ किमी अंतरावर आहे आणि हे ठिकाण पर्यटकांचे लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे. हे एक गिर्यारोहण आहे जे ६५० मीटरपेक्षा जास्त उंचीवर असून हे डोंगर आणि पश्चिम घाटाचे सर्वसमावेशक दृश्य प्रदान करते. अवकाशातील स्वच्छ वातावरण असेल तेव्हा आपल्याला या ठिकाणाहून आश्चर्यकारक सूर्योदय आणि सूर्यास्ताची दृश्ये पाहायला मिळतात.
या ठिकाणाचा आकार दरीत उडी मारणार्या वाघासारखा दिसतो म्हणून या ठिकाणाला टायगर्स लीप हे नाव दिले. एक विलक्षण नाव आहे. या ठिकाणाहून दरीचे मनोरंजक दृश्य पाहायला मिळते, हा पॉईंट आयएनएस शिवाजीपासून काही अंतरावरच आहे. डोंगराच्या उंचभागापेक्षा, सुरक्षित ठिकाणाहून दृश्ये पाहण्याचा आनंद घ्यावा ते अधिक काळजीचे असेल. टायगर्स लीपवरील इको पॉईंट हे आणखी एक मोठे आकर्षण आहे.
२ लायन्स पॉईंट
 |
लोणावळ्यातील भुशी धरण आणि आंबी व्हॅलीत वसलेले, लायन्स पॉईंट शहरातील लोकप्रिय सोयीचा पॉईंट आहे जे जवळच असलेल्या डोंगरांचे आणि खाली असलेल्या दरीचे नेत्रदीपक दृश्य प्रदान करते. डोंगराच्या कडेने कोसळणारे धबधबे, हिरव्यागार खोऱ्यांनी आणि भव्य पर्वतांनी वेढलेले, लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.
जेव्हा जेव्हा आपण लोणावळ्याला भेट देता तेव्हा लायन्स पॉइंटवरील काही आश्चर्यकारक सूर्योदय आणि सूर्यास्त पाहावेसे वाटतात. या परिसरातील अनेक स्टॉल्स मॅगीपासून ते गरम भजापर्यंत सर्व प्रकारचे खाद्यपदार्थ विकतात. आपल्याला लायन्स पॉइंट वरून सुंदर शिवलिंग पीक चे एक उत्तम दृश्य देखील पाहायला मिळू शकते.
३ स्कॉर्पिओन्स स्टिंग
 |
स्कॉर्पिओन्स स्टिंगच्या रूपात आकारलेली ही टेकडी ३८ चौरस किलोमीटर क्षेत्राचा विस्तार आणि समुद्रसपाटीपासून ६२५ मीटर उंच आहे. खेळांच्या विविध साहसी मोहिमेसाठी म्हणून ओळखले जाणारे, वर चढत असताना, आजूबाजूच्या दाट व दाट जंगलाची दृश्ये पाहता येते.
पावसाळ्यात आपल्याला ढग इतके जवळ तैरताना दिसतील की आपण त्यांना अक्षरशः स्पर्श करू शकता. लोणावळ्यातील सर्वात लोकप्रिय पर्यटन स्थळांपैकी एक आहे, विशेषत: हायकर्स आणि निसर्ग छायाचित्रकारांसाठी. हा उच्च बिंदू लोहगड किल्ल्याचा एक भाग आहे आणि सुरुवातीच्या काळात, किल्ल्यावर हल्ला करणार्या सैन्याच्या प्रतिरोधक म्हणून काम केले.
हे वाचा : पुण्यात भेट देण्यासाठी २६ सर्वोत्तम पर्यटन ठिकाणे
४ शिवलिंग पॉईंट
 |
पुढे, लोणावळा पर्यटकांच्या यादीमध्ये, हे एक गोलाकार शिखर आहे. पौराणिक कथांच्या संदर्भांनुसार या जागेचे शिवलिंगशी काही महत्त्व आहे.
शिवलिंग पॉईंट हा लॉयन पॉइंट ते डावीकडील लोणावळ्यातील आणखी एक व्हेंटेज पॉईंट आहे. भव्य पर्वतीय शिखर सभोवतालच्या हिरव्यागार सभोवतालच्या, धबधब्यासमोरील आणि हे लगतच्या डोंगररांगांचे दृश्ये प्रदान करते. हे ठिकाण एक लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे आणि निसर्गाच्या वातावरणात आराम करण्यासाठी स्थानिक लोक वारंवार येत असतात.
५ सॉसेज हिल्स
 |
लोणावळ्याच्या विपुल हिरव्यागार आणि धुकेदार आकाशाचे चिन्हांकित करणाऱ्या डोंगरांचा आणखी एक गट म्हणजे सॉसेज डोंगर. आजूबाजूच्या दऱ्यात, तलाव आणि डोंगरांचे विस्तृत दर्शन, पक्ष्यांच्या दुर्मिळ प्रजाती आणि ट्रेकिंगचा अनुभव अशा ताज्या वातावरणामध्ये, शहरातील एक मधुर अनुभव असू शकतो.
या सुंदर स्थानावरून आपल्याला तुंग किल्ला आणि सुंदर पवना तलाव यांचे एक अद्भुत दृश्य देखील पाहायला मिळेल. ही जागा बर्याच हायकिंगचीही सुरुवात आहे. आपण येथे असतांना आपण रॉक क्लाइंबिंग आणि माउंटन क्लाइंबिंगचा आनंद घेऊ शकता.
६ ड्यूक्स नोज
 |
ड्यूक्स नोज लोणावळापासून सुमारे ७ किलोमीटरवर एक लोकप्रिय दृश्य आहे. हे हायकिंग आणि त्याच्या नयनरम्य स्थानासाठी प्रचंड प्रसिद्ध आहे. सह्याद्रीच्या सुंदर पर्वत रांगा, भव्य खोरी आणि घनदाट जंगलांचे विहंगम दृश्य पाहण्यासाठी पर्यटक सहसा भेट देतात. लोणावळा अन्वेषण करणार्या पर्यटकांसाठी लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.
ड्यूक्स नोज हे नाव ड्यूक ऑफ वेलिंग्टन मधून घेतले गेले, ज्यांचे नाक डोंगराच्या आकारासारखे होते. स्थानिक त्यास नागाफनी असे म्हणतात. खंडाळ्यातील सनसेट पॉईंटवरून ड्यूक्स नोजचे विहंगम दृश्य दिसते. मुंबईहून पुण्याकडे जाणारे लोक किंवा त्याउलट खोऱ्याचे मंत्रमुग्ध करणारे दर्शन घेण्यासाठी लोक येथे अनेकदा मुद्दाम थांबत असतात.
हे वाचा : पुणे जिल्ह्यातील सुप्रसिद्ध पर्यटन स्थळे
७ अमृतांजन पॉइंट
 |
खंडाळा घाटाच्या सुरूवातीस असलेले, अमृतांजन पॉईंट लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे जिथून आपल्याला खाली असलेल्या खोपोली शहराचे तसेच ड्यूक्स नोजचे भव्य हवाई दृश्य पाहायला मिळू शकते.
वर्षाकाठी आणि सभोवतालच्या सुंदर वातावरणामुळे हे एक आनंददायक पिकनिक स्पॉट आहे.
आपण येथे एका दिवसाच्या सहलीची योजना आखू शकता. निसर्ग फोटोग्राफीसाठी एक उत्तम जागा आहे आणि त्यामध्ये उत्स्फूर्त सेल्फीजची एक सुंदर पार्श्वभूमी आहे.
८ भोर घाट
 |
भोर घाट हा खंडाळा, पळसधारी, आणि खोपोलीला जोडणारा डोंगरदळ आहे. भोर घाटाच्या सभोवतालच्या परिसरात काही शिबिरांचे तळ आणि मित्र आणि कुटूंबासह सहलीसाठी एक सहलीचे क्षेत्र आहे.
या साइट्स झिपलाइनिंग, हायकिंग, ट्रेकिंग, चालणे आणि इतर कार्यसंघ खेळ आणि क्रियाकलाप अशा सर्व प्रकारच्या क्रियाकलापांसाठी विस्तृत पर्याय उपलब्ध करतात. भोर घाट परिसरामधील एक अतिशय सुंदर जागा आहे आणि साहसी खेळ आणि इतर क्रियाकलापांशिवाय छायाचित्रण करण्यास पात्र अशा बर्याच संधी उपलब्ध आहेत.
लोणावळ्यातील धरण / तलाव / धबधबे पर्यटन स्थळे
९ पवना तलाव
 |
पहाटेच्या पर्यटनासाठी आणि छावणीच्या ठिकाणी लोणावळा येथे पर्यटक आणि पर्यटकांची गर्दी असल्यामुळे लोणावळा रेल्वे स्थानकापासून २० किलोमीटर अंतरावर असलेलला पवना तलाव काहीसा वेगळा आहे. सभोवतालच्या परिसरामुळे तलावाच्या संपूर्ण आकाराचे दृश्य खूप विलक्षण दिसते. एका शिबिराचे नंदनवन म्हणजे काय, उंच उंच डोंगरांनी वेढलेले आणि वर्षभर आनंददायी वातावरण असलेले हे ठिकाण लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.
पश्चिम घाटात उगम पावणाऱ्या पवना नदीवरील पश्चिमेकडील पवना धरणाच्या बांधकामामुळे पवना तलावाची निर्मिती झालेली आहे. पिंपरी-चिंचवडला याच तलावातून पिण्याच्या पाण्याचा पुरवठा केला जातो. आश्चर्यकारक भूप्रदेश हिरव्या गालिच्याने झाकलेले आहे आणि येथे अनेक ऐतिहासिकदृष्ट्या महत्त्वाचे किल्ले आहेत. बलाढ्य तटबंदी शेकडो शतकांपूर्वीची आहे आणि त्या क्षेत्राच्या सामरिक महत्त्वाचा पुरावा आहे. पश्चिम घाटातील पवना तलावाचे भौगोलिक स्थान वनस्पती आणि जीवजंतू यामुळे नैसर्गिक आकर्षण आहे.
कृत्रिम तलावाने निसर्गाच्या कलाकृतीचा एक भाग तयार केला आहे - सुंदर सूर्यास्त, स्वच्छ हवा, हिरवे कुरण आणि उंच डोंगर. मुंबई, लोणावळा आणि विशेषत: पुण्याशी असलेले हे शहर शांततेत व कायाकल्पित पद्धतीने शहाणपणाने आपला वेळ घालविण्यास उत्सुक असलेले कुटुंब आणि लोकांसाठी शनिवार व रविवारच्या साप्ताहिक सुट्टीचे लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे. पवना तलाव आणि परिसर सुंदर आहे, नि: संदिग्ध वेळ निसर्गाशी घालवण्याची एक उत्तम संधी देते.
१० लोणावळा तलाव
 |
लोणावळा तलाव लोणावळ्याच्या हद्दीत असून इंद्रायणी नदीच्या काठावरील सर्वात सुंदर आणि चमकणारा तलाव आहे. पावसाळ्यात हा तलाव भरतो आणि हिवाळ्यामध्ये सुकतो, ज्यामुळे तो मान्सून तलाव म्हणून प्रसिद्ध आहे. आणि लोणावळ्यातील सर्वाधिक भेट दिली जाणाऱ्या ठिकाणांपैकी हे एक आहे. या रमणीय तलावाच्या किनाऱ्यावर दिसणारे असंख्य पक्षी आणि प्राणी तलावाच्या सौंदर्यात भर घालत आहेत.
भेट देण्यासाठी उत्तम वेळ म्हणजे पावसाळ्यात जेव्हा तलाव पावसाच्या पाण्याने भरलेला असेल आणि आपण पाण्याच्या इतर क्रिडांचा आनंद घेऊ शकतो. या तलावाच्या सभोवतालच्या अनेक स्टॉल्समध्ये मुंबई वडापाव, गरमागरम चहा आणि इतर स्नॅक्स मिळतात.
हे वाचा : पुण्यातील सर्वोत्तम खरेदीची ठिकाणे
११ शिरोटा लेक
 |
लोणावळ्याला प्रामुख्याने पवना धरण व तसेच, मगनलाल यांची १०,००० दुकाने म्हणून ओळखले जाते, तर शिरोटा लेक जबाबदार प्रवाशांकडून शोधण्याची वाट पाहत लपलेला रत्न आहे. राजमाची किल्ल्याच्या पायथ्याशी हा तलाव वसलेला आहे आणि लोणावळा व खंडाळ्यापासून दहा किलोमीटर अंतरावर शांतता अनुभवणारा एक तळाचे स्थान आहे.
जे लोक गिर्यारोहणात भाग घेत नाहीत त्यांना तलावाजवळ तळ ठोकण्यापेक्षा आणखी काही पाहिजे आहे जे हे परिपूर्ण आहे. कारण शिरोटाला जाण्यासाठी जंगले व नाले पार करावे लागतात. तसेच, आपल्याला कदाचित् लोक दिसतील. एकदम निर्जन स्थळ आहे.
१२ तुंगार्ली तलाव
 |
नयनरम्य तुंगार्ली तलाव लोणावळ्याच्या शहरापासून काही अंतरावरच आहे. एकेकाळी जवळील भागात पाण्याचे मुख्य स्त्रोत म्हणून या सुंदर तलावाचा वापर केला जात होता. इंग्रज राजवटीत तलावामध्ये धरण बांधले गेले. जर तुम्हाला एखाद्या सुंदर जागेच्या मध्यभागी शांतता हवी असेल तर लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.
तुंगर्ली तलावाजवळही आनंद घेण्यासाठी बरेच उपक्रम आहेत. हे एक उत्तम पिकनिक स्पॉट आहे आणि चढाईसाठी या भागात शिबिरे आयोजनासाठी संधी देखील देते. पावसाळ्यात, तलाव पाण्याने भरते आणि काही आश्चर्यकारक फोटोग्राफीसाठी योग्य पार्श्वभूमी म्हणून काम करते.
१३ वळवण गाव जलाशय
वळवण गाव जलाशय म्हणजे वळवण धरणाजवळील एक कृत्रिम जलाशय आहे. हे हिरव्यागार जंगलांनी व्यापलेल्या भव्य डोंगरांनी वेढलेल्या एका सुंदर दरीच्या मध्यभागी आहे. आपण कुटुंब आणि मित्रांसह सहलीचा आनंद घेऊ शकता, हे एक लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे. या भागाला आपले घर बनवलेल्या अनेक रंगीबेरंगी पक्ष्यांच्या सुंदर दृश्याचा आनंद घ्या.
जवळपास एक सुंदर बाग आहे जिथे आपण शांत दुपारचा आनंद घेऊ शकता. या क्षेत्रामध्ये तुमची भूक भागवण्यासाठी अनेक पर्याय आहेत. आपली इच्छा असल्यास, आपण पिकनिक दुपारचे जेवण देखील घेऊ शकता आणि आपली भूक जागृत करण्यासाठी ताज्या कल्पनांनी आणि ताज्या हवेत बाहेर जेवणाचा आनंद घेऊ शकता.
१४ वलवण डॅम
 |
लोणावळ्याजवळ असलेले वळवण डॅम त्याच्या सभोवतालच्या ताज्या हिरव्या गवतामुळे आणि शांत वातावरणामुळे एक उत्तम ठिकाण बनते, जे संध्याकाळी फिरण्यासाठी जवळपासचे एक परिपूर्ण ठिकाण आहे.
वळवण डॅम एक प्रचंड पाण्याचा बंधारा असून खोपोली पॉवर स्टेशनवर वीज निर्मितीसाठी पाण्याचे स्त्रोत म्हणून काम करते, जे टाटा पॉवरच्या मालकीचे आहे आणि सह्याद्री पर्वताच्या पायथ्याशी आहे. चारही बाजूंनी निसर्गरम्य दृश्यांनी वेढलेले, वळवण डॅम आणि तलाव हे निसर्ग प्रेमी आणि छायाचित्रण उत्साहींसाठी योग्य जागा आहे.
पावसाळ्यात धरणाच्या पाण्याची पातळी पूर्ण झाल्यावर वळवण डॅम ला भेट देण्याचा काळ उत्तम असतो.
१५ भुशी डॅम
 |
भुशी डॅम हे लोणावळ्यातील इंद्रायणी नदीवरील दगडी बांधक असलेले एक धरण आहे. लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ पर्यटकांचे एक चांगले आकर्षण असते जेंव्हा पावसाळ्यात धरणातील पाणी ओसंडून एक प्रकारचा धबधबा निर्माण होतो तेंव्हा लोकांची मोठी गर्दी जमते. पाण्याच्या विसंगत प्रवाहामुळे धरणात पोहण्यास मनाई केली असली तरी, पायऱ्यांवर बसून भिजण्याचा आनंद नेहमीच घेता येतो.
भुशी डॅमच्या पायऱ्यांवरून ओसंडणारे पाणी आणि त्या नंतर खडकाळ प्रदेशातून वाहत जाणारे पाणी हे पावसाळ्यातील दृश्य पाहण्यासाठी आसपासचे लोकं शनिवार व रविवार या आठवड्याच्या सुट्टीत मोठ्या संख्येने गर्दी करतात. पावसाळ्यात या ठिकाणी एवढी गर्दी होते की बर्याच लोकांना साधे नीट उभे राहणे देखील कठीण जाते.
१६ कुणे धबधबा
 |
लोणावळ्यातील कुणे जलप्रपात हा भारतातील १४ व्या क्रमांकाचा सर्वात मोठा धबधबा आहे. सह्याद्री पर्वत रांगांच्या पार्श्वभूमीवर हा तीन-टप्पे असलेला धबधबा असून दोन भागात विभागलेला आहे. कुणे धबधबा हे प्रांतातील सर्वात सुंदर धबधबा आहे. एक लोकप्रिय सहलीचे ठिकाण, सभोवतालचा पररीसार हिरवागार आहे. पाण्यात पोहण्याचा आणि आंघोळीचा आनंदही एखाद्या व्यक्तीस घेता येतो. दुर्दैवाने, कुणे धबधब्याकडे जाणारा रस्ता खाजगी आहे आणि म्हणून पर्यटकांना प्रवेश प्रतिबंधित आहे.
१७ रिव्हर्स वॉटरफॉल
 |
रिव्हर्स वॉटरफॉल हा एक धबधबा आहे जो उलट दिशेने वाहतो. हा भारतातील सर्वात लोकप्रिय रिव्हर्स धबधब्यांपैकी एक आहे आणि मोजकेच आहेत. पावसाळ्यात सर्वोत्तम भेट दिली गेलेल्या धबधब्याचा ट्रेक साहसी उत्साही लोकांमध्ये लोकप्रिय आहे.
जर आपण एखादे चांगले सहलीचे ठिकाण, दिवस घालवण्यासाठी छान जागा शोधत असाल तर आपण लोणावळ्याच्या संधान व्हॅलीमधील रिव्हर्स वॉटरफॉल पाहायला जावे. हवेच्या दाबामुळे धबधब्याचे पाणी वरच्या दिशेने वाहत असल्याचे दिसते. या नैसर्गिक आश्चर्याला अगदी जवळून अनुभवने म्हणजे ते सर्व आश्चर्यकारक असते. हिरव्यागार आणि धुक्याने झाकलेले आजूबाजूचे भूप्रदेश आपल्या फोटोग्राफीच्या कौशल्यांबरोबरच लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.
१८ कातळधार वॉटरफॉल
 |
काताळधर वॉटरफॉल लोणावळ्या पासून सुमारे ६ किमी अंतरावर आहे आणि या प्रदेशातील सर्वात आश्चर्यकारक धबधबा आहे. हा किंचित अलोकप्रिय आहे आणि बर्याच जणांना हे माहित नाही कारण तो लपलेल्या आहे आणि एखादा फक्त दरीमध्ये ट्रेकद्वारे पोहोचू शकतो.
जर आपणास एखादी असामान्य गोष्ट शोधायची असेल तर तिथपर्यंत पोहचणे थोडेसे आव्हानात्मक असू शकते आणि त्याचप्रमाणे कातळधार वॉटरफॉलचे देखील असेच आहे. घनदाट हिरवाई आणि गुळगुळीत टेकड्यांच्या मधोमध बाह्य जगापासून दूर लपून गेलेला, कातळधार वॉटरफॉल केवळ रोमांचकारी प्रवास करून आनंद शोधणा-यांद्वारे शोधला जाऊ शकतो.
१९ झेनिथ धबधबा
 |
झोनिथ धबधबा खोपोली, लोणावळा जवळील एक सुंदर डोंगर धबधबाआहे. हे पर्यटकांचे लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ असून ते जबरदस्त आकर्षक दृश्यासाठी प्रसिद्ध आहे. हे विशेषतः पावसाळ्याच्या काळात बर्याच दर्शकांना आकर्षित करते.
व्यापारी आणि आत्म-त्याग करणार्या प्रवाशांना धबधब्याच्या आसपास ट्रेकिंग, हायकिंग, रॅपेलिंग, रॉक क्लाइंबिंग आणि इतर बर्याच क्रियाकलापांसाठी झेनिथ धबधब्यावर जाणे आवडते.
मोठ्या धबधब्याव्यतिरिक्त, जवळपास काही धबधबे आहेत जर आपल्याला त्या ठिकाणचे सौंदर्य उपभोगण्यासाठी खासगी क्षेत्रात शोधावे लागेल. चहा आणि स्वीट कॉर्नची कणसे विकणारे अनेक स्टॉल्स धबधब्याजवळील आहेत.
लोणावळ्यातील ऐतिहासिक पर्यटन स्थळे
२० राजमाची किल्ला
 |
राजमाची हे महाराष्ट्रातील कोकण भागातील सह्याद्री पर्वतरांगेत वसलेले एक छोटेसे गाव आहे. श्रीवर्धन किल्ला आणि मनरंजन किल्ला, लोणावळा आणि खंडाळा या दोन प्रसिद्ध टेकड्यांच्या जवळ असलेल्या दोन किल्लेदार शिखरे असलेल्या ऐतिहासिक किल्ल्यासाठी राजमाची प्रसिद्ध आहे.
गडाच्या पायथ्याशी उधेवाडी हे गाव आहे जे राजमाचीचे दुसरे नाव आहे. शिवाजी महाराज, औरंगजेब, शाहू महाराज आणि अखेरीस ब्रिटीशांच्या राजवटीकडून राजमाचीने अनेक बदल पाहिलेले आहेत. राजमाची किल्ला ट्रेकर्स आणि साहसी उत्साही लोकांमध्ये प्रसिद्ध आहे.
जर तुम्हाला पूर्ण ट्रेक घ्यायचा असेल तर आपण कोंढाणे लेण्याच्या बाजूने सुरुवात करू शकता ज्यात चढायला ३ ते ४ तास लागतील, परंतु अन्यथा तुम्ही उधेवाडी गावात (लोणावळ्याच्या बाजूने) गाडी चालवू शकता आणि नंतर किल्ल्याच्या शिखरावर २०-३० मिनिटांचा प्रवास करावा लागतो. दोन्ही मार्गांवरील सोपी आणि स्पष्टपणे चिन्हांकित केलेली पायवाट म्हणजे राजमाची होय, एक खूप लोकप्रिय नवशिके ट्रेक बनवते.
२१ लोहगड किल्ला
 |
३४०० फूट उंचीवर असलेला लोहगड किल्ला हा युनेस्कोचा जागतिक वारसा असून पुण्यापासून ५२ किलोमीटर अंतरावर असलेला हा शक्तिशाली किल्ला आहे. मालवलीजवळ एक प्रभावी टेकडीच्या माथ्यावर, हे गंतव्य प्राचीन वास्तुकला आणि नैसर्गिक सौंदर्याचा परिपूर्ण मिश्रण आहे. लोहगड किल्ला १८ व्या शतकात बांधला गेला, ट्रेकिंग आणि निसर्ग प्रेमींसाठी हे एक लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे, विशेषत: पुणे आणि मुंबई येथील येणारे पर्यटक. छत्रपती शिवाजी महाराज आपला कोषागार(खजिना) या किल्ल्यात ठेवत असत.
किल्ल्यापर्यंतचा प्रवास हा एक सोपा आणि पहिल्यांदाच्या पर्यटकांसाठी योग्य आहे, ज्यामुळे तो हायकिंगच्या उत्साही व्यक्तींचा एक आवडता अड्डा बनला आहे. त्याच्या रोमांचकारी ट्रेक मार्गाव्यतिरिक्त, लोहगड किल्ला स्वतःच एक विशाल रचना आहे जो एकेकाळी बलाढ्य मराठा साम्राज्याच्या नियंत्रणाखाली होता आणि त्याच्या जुळ्या विसापूर किल्ल्याशीही जोडला गेला आहे.
काही वर्षांपूर्वीपर्यंत किल्ल्याचा पायथ्याशी रस्ता जोडलेल्या शेवटच्या ठिकाणाहून खूपच दूर होता, पण आता किल्ल्याच्या पायथ्यापर्यंत एक योग्य रस्ता बनविला गेला आहे, त्यामुळे पावसाळ्यात आठवड्याच्या सुट्टीसाठी बरेच लोक लोहगडला भेट देतात, त्यामुळे तिथे भरपूर गर्दी वाढते. आपण या गंतव्याला हिरव्यागार सौंदर्यासाठी, साहसी ट्रेकिंगसाठी, विहंगम दृश्ये पाहण्यासाठी किंवा विख्यात इतिहासासाठी भेट देत असलात तरी लोहगड किल्ला नक्कीच लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.
२२ विसापूर किल्ला
 |
विसापूर किल्ला लोणावळ्या जवळ विसापूर गावात डोंगरावर वसलेला एक लोकप्रिय किल्ला आहे. आठवड्याच्या सुट्टीसाठी हा किल्ला, पुणे आणि मुंबई येथील लोकांमध्ये खूप लोकप्रिय आहे. भव्य किल्ला ट्रेकसाठी एक अतिशय लोकप्रिय ठिकाण आहे. विसापूर किल्ल्याचे चढणे खडकाळ परंतु ट्रेकर्सच्या आवडीचे आहे. भाजे गावातून प्रारंभ करुन, हे प्रत्येक मार्गाने सुमारे अडीच ते तीन तास लांबचा प्रवास आणि ३५५६ फूट उंचीवर समाप्त होतो.
हा किल्ला समुद्रसपाटीपासून १०८४ मीटर उंचीवर असून हिरव्यागार घनदाट जंगलांचे विस्तीर्ण दृश्य प्रदान करतो. पावसाळ्याच्या दिवसात विसापूर किल्ल्याला भेट देण्याचा काळ निश्चितच उत्तम असतो - हिरवीगार पालवी, धबधबे आणि सुंदर धुके. हा भव्य किल्ला प्रसिद्ध लोहगड किल्ल्याचा जुळा म्हणून बांधला गेला होता, परंतु डोंगराच्या उंचीवर बांधलेला आणि मोठ्या पृष्ठभागाने व्यापलेला आहे.
२३ तिकोना किल्ला
 |
कोकणातील पवना मावळ प्रांतातील एक दिवसीय ट्रेक ठिकाण म्हणजे तिकोना किल्ला होय. किल्ल्याचे खरे मराठी नाव वितंडगड आहे, परंतु ते बांधण्यात आलेल्या त्रिकोणी आकाराने त्याचे अधिक प्रसिद्ध नाव प्राप्त झालेले आहे. ३५०० फूट उंचीवर असलेल्या या किल्ल्याला उंच तटबंदी, मोठे दरवाजे, सात स्वच्छ पाण्याच्या टाक्या असून त्याच्या सर्वात वरच्या बुरुजावरून एक नेत्रदीपक दृश्य पाहायला मिळते.
टिकोना पेठ गावातून डोंगराच्या माथ्यापर्यंतचा प्रवास हा साहसी कार्य करणार्यांसाठी एक आदर्श मार्ग आहे. बर्याच गुहा, मंदिरे आणि पाण्याच्या टाक्या ओलांडल्यानंतर, मार्ग आपल्याला विस्तारित संरक्षक भिंतीच्या काठावर आणतो जिथून आपण आजूबाजूच्या विस्मयकारक नैसर्गिक सौंदर्याचा आनंद घेऊ शकता. गड आणि त्याचा अभिमान, फोटोग्राफी प्रेमींसाठी नंदनवन आहे.
२४ श्रीवर्धन किल्ला
 |
श्रीवर्धन किल्ला हा राजमाची जुळ्यांपैकी एक आहे. हे समुद्रसपाटीपासून ९०० मी. उंचीवर आहे आणि आजूबाजूच्या डोंगर आणि खोऱ्यांचे विहंगम दृश्य प्रदान करतो. किल्ल्याच्या आसपासच्या भागात अनेक पादचारी मार्ग आहेत जे नियमित पादचारी लोकांसाठी लोकप्रिय आहेत.
किल्ल्याच्या इमारतीत ठराविक मराठा स्थापत्य शैली आहेत. किल्ल्याच्या सभोवतालची जंगले आणि हिरव्यागार गवताळ प्रदेशात पक्ष्यांच्या अनेक प्रजाती आहेत ज्या पक्ष्यांना मनोरंजक बनविण्याकरिता उपयुक्त आहेत. श्रीवर्धन किल्ला मित्र आणि कुटूंबियांसह दर्जेदार वेळ घालविण्यासाठी लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.
२५ मनरंजन किल्ला
 |
सह्याद्री पर्वतरांगावरील राजमाची येथे, मनरंजन किल्ला दोन किल्ल्यांपैकी एक आहे जो त्यांच्या उपस्थितीसाठी एक मुकुट बनवितो. प्रदेशावर नजर ठेवण्यासाठी या किल्ल्याचा उपयोग केला जात होता तसेच कैद्यांना ठेवण्यासाठीपण होत होता. या किल्ल्यावर पिण्याच्या पाण्याचे तलाव आणि दारूगोळ्याचा साठ्यांचे आगार बांधले. परंतु तेथील वास्तविक सौंदर्य किल्ल्याच्या अगदी वरच्या बाजूला आहे ज्यामुळे आपल्याला खोऱ्यातील सुंदर देखावे आणि अंतहीन टेकड्यांच्या दृश्याचा आनंद घेता येतो.
आपण कुटुंब किंवा मित्रांसह लोणावळा प्रवासाच्या विचारात असाल तर, आपला अर्धा दिवस देण्याचा एक चांगला मार्ग म्हणजे राजमाची किल्ला. आपण कारने बेस कॅम्पमध्ये पोहोचू शकता, त्यानंतर किल्ल्यात प्रवेश करण्यासाठी चढणे आवश्यक आहे जे त्यांच्या शनिवार व रविवारच्या अनुभवात मजेची भावना जोडण्यास इच्छुक असलेल्यांसाठी एक चांगली निवड बनते.
२६ उंबरखिंड, छावनी
 |
उंबरखिंड ही मराठा साम्राज्याच्या इतिहासामधील महत्त्वाच्या स्मारकाची जागा आहे. ही ती जागा आहे जिथे छत्रपती शिवाजीने कर्तालाब खान यांच्या नेतृत्वात मोठ्या मोगल आक्रमण करणाऱ्या सैन्याचा पराभव केला होता. आज, हा परिसर आपल्या गिर्यारोहणाच्या मार्गांसाठी प्रसिद्ध आहे आणि पर्यटकांसाठी लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.
ट्रेकिंगचा मार्ग कुरुंडे गाव आणि त्यानंतर मराठ्यांच्या महान कार्याचा सन्मान करण्यासाठी बनवलेल्या प्रसिद्ध युद्ध स्मारकाकडे जातो. हे समृद्ध उष्णकटिबंधीय जंगलाने रेखाटलेले आणि सह्याद्रीस पर्वतरांगा पेक्षा भव्य आणि ओढ्यांसह नेत्रदीपक धबधबे आहेत.
ही सहल पावसाळ्यामध्ये अन्वेषण करण्यास उत्तम असते जेव्हा वनस्पती मोठ्या प्रमाणावर असतात आणि डोंगर ओसंडून वाहतात तेंव्हा.
२७ घनगड
 |
घनगड हा लोणावळ्यापासून ३० कि.मी. अंतरावर वसलेला एक भव्य किल्ला आहे. हा किल्ला किमान ३०० पेक्षा जास्त वर्षे जुना असल्याचा अभिमान बाळगतो आणि शिवाजी ट्रेल गटाने अलीकडेच ह्या किल्ल्याचा जीर्णोद्धार केला. हा किल्ला मूळ कैद्यांना बंदिस्त करण्यासाठी आणि पुणे ते कोकण दरम्यानच्या व्यापार मार्गावर लक्ष ठेवण्यासाठी वापरला जात असे.
लोणावळ्याजवळ पुणे जिल्ह्यातील सुंदर मुळशी नदी जवळ, सह्याद्रीस येथील घनगड हा एक बेबंद किल्ला आहे. त्याशिवाय त्याला कोरबरासे मावळ असे म्हणतात. हा किल्ला लहान असूनही नैसर्गिक वैभवाने श्रीमंत आहे. हा किल्ला विविध स्थानिक किल्ल्यांमध्ये स्थित आहे, उदाहरणार्थ, कोरीगड, तेलबाईला आणि सुधागड. या संमेलनात भव्य कोकण खोऱ्याचे एक सुंदर दृश्य प्रदान करतो.
२८ तुंग किल्ला
 |
लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ म्हणजे तुंग किल्ला. लोणावळापासून सुमारे २४ कि.मी. अंतरावर, तुंग किल्ला हा प्राचीन टेकडी किल्ला आहे. १५०० च्या उत्तरार्धात आदिलशाहीच्या राज्यकर्त्यांनी बांधलेला. नंतर मराठा साम्राज्याच्या शिवाजी महाराजांनी त्यांचे कब्जा केला.
या किल्ल्यावरून पवना खोरे आणि मुळशी यांचे विस्तृत दर्शन पाहायला मिळत असल्यामुळे किल्ला एक प्रमुख प्रतीक्षा क्षेत्र बनले. किल्ल्यावरील चढणे ही अतिशय लोकप्रिय हायकिंग ट्रेल आहे. किल्ला स्वतः गोल आहे आणि तिन्ही बाजूंनी पाण्याने वेढलेले आहे. किल्ल्यात जाण्यासाठी एक अरुंद डोंगर रस्ता एका उंच टेकडीवर जातो.
२९ कोरीगड किल्ला
 |
कोरीगड लोणावळ्यापासून सुमारे २० किमी अंतरावर एक डोंगराळ किल्ला आहे. शहराच्या गोंगाटापासून आणि गोंधळापासून दूर असलेल्या एका वेगळ्या टेकडीच्या माथ्यावर, हा किल्ला आपल्या सर्व रूपात भव्य आणि उदात्त दिसतो. मुख्य टाउनशिपपासून ओसाड अंतरावर हे ठिकाण जवळच असलेल्या कुरण, हिरव्यागार रानटी झाडे, शेजारच्या डोंगरकड्यांची दृश्ये आणि शांतता, एकांत आणि अलौकिकतेचे वातावरण असे आहे.
समुद्रसपाटीपासून ९२३ मीटर उंचीवर बांधलेला हा किल्ला इ.स.पू. १५०० मध्ये बांधण्यात आला होता आणि शहरात हा एकमेव किल्ला आहे. किल्ल्याचे सर्वात जवळचे गाव सुमारे १ किमी अंतरावर पेठ शाहपूर आहे. टेकडीच्या माथ्यावर खाली दरी आणि जवळपास चालू असलेले प्रवाह यांचे एक भव्य दृश्य पाहायला मिळते. कोरीगडला पर्यटक, भटकंती करणारे, साहसी उत्साही लोक वारंवार भेटी देत असतात.
३० दुरशेट
 |
दुरशेट हे महाराष्ट्रातील सह्याद्री पर्वतरांगेत वसलेले अम्बा नदीच्या काठावर असलेले एक छोटेसे गाव आहे. मुंबई आणि पुण्याच्या जवळच्या स्थानामुळे, गर्दी असलेल्या शहरांपासून दूर जाण्यासाठी लोक शनिवार व रविवारच्या साप्ताहिक सुट्टीसाठी येतात.
हे पाली आणि महाड या दोन गणेश मंदिरांमध्ये वसलेले आहे आणि खोपोली गावाजवळ महामार्गाच्या अगदी जवळ आहे. १६००च्या दशकाच्या उत्तरार्धात शिवाजी महाराजांनी उंबरखिंडसाठी कर्तालाब खानशी लढाई केली तेव्हा हे रणांगण म्हणून काम करणार्या ऐतिहासिकदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण स्थान आहे.
लोणावळ्यातील धार्मिक पर्यटन स्थळे
३१ भैरवनाथ मंदिर
 |
राजमाची येथे स्थित, भैरवनाथ मंदिर भगवान शिव यांना समर्पित आहे, त्यांना भैरवनाथ म्हणून देखील ओळखले जाते. कोकणातील इतर शिवमंदिरांप्रमाणेच हे त्याच्या वास्तुकला आणि रचनेसाठी प्रसिद्ध आहे.
शेकडो भक्त त्यांच्या प्रार्थना करण्यासाठी मंदिरात येतात म्हणून महाशिवरात्री येथे खूपच भव्य आणि उत्सवात साजरी केली जाते. मंदिराच्या पार्श्वभूमीवर एक सुंदर दाट जंगल आहे. साहसवीर पर्यटक साहसी प्रवास सुरू करण्यापूर्वी मंदिराला भेट देतात.
३२ नारायणी धाम मंदिर
 |
धनकवडी लोणावळ्यात, नारायणी धाम मंदिर देवी नारायणीला समर्पित आहे. २००२ मध्ये बांधलेले, या मंदिराचे बांधकाम पांढर्या संगमरवरी मध्ये असून लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे. भव्य चार मजली मंदिरांमध्ये गणपती, हनुमान आणि इतर अनेक देवतांच्या मूर्ती आहेत ज्यात चमकदार दागदागिने आहेत आणि सुंदर वस्त्रे आहेत.
३३ श्री दुर्गा परमेश्वरी मंदिर
 |
श्री दुर्गा परमेश्वरी मंदिर लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळांपैकी एक आहे. या मंदिराची स्थापत्य शैली दक्षिण भारतीय पद्धतीची आहे आणि पांढर्या संगमरवरीने बांधलेले असून सुंदर गोपुराम आहे. येथे एक भव्य उत्सव सोहळा आयोजित केला जातो आणि त्याची मिरवणूक एकविरा देवी पायथ्यापासून काढली जाते.
हे मंदिर लोणावळा शहरापासून सुमारे १० किमी अंतरावर आहे, येथे येणार्या कोणालाही आश्चर्यकारकपणे शांततेचे वातावरण अनुभवायला मिळते. मंदिराच्या आजूबाजूला मस्त हवा आहे.
मंदिराभोवती पुरेशी जागा आणि मनाला ताजेतवान करणारी हिरवळ आहे. रात्रीच्या वेळी भेट दिली जाते तेव्हा ती अगदी वेगळी आभा(भाव) असते आणि खरोखरच छान दिसते.
३४ एकविरा देवी मंदिर
 |
लोणावळ्यातील कार्ला लेण्या जवळ स्थित, एकविरा देवी मंदिर किंवा एकविरा आई मंदिर एक हिंदू मंदिर आहे, आणि कोळी समुदायामध्ये (मासेमारी करणाऱ्या समुदायाद्वारे) ते पूजनीय आहे.
हे प्राचीन मंदिर २ ऱ्या शतकातील आहे. मंदिराकडे जाण्यासाठी २०० पेक्षा जास्त पायऱ्या चढून जावे लागते. एकदा आपण शिखरावर गेलो की आपल्याला खोऱ्याचे आश्चर्यकारक दृश्य दिसेल. हे मंदिर पावसाळ्यामध्ये लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे. कोळी समुदाय या मंदिरात नवरात्र आणि चैत्र उत्सव सुंदरपणे साजरा करतात.
३५ कैवल्यधाम आश्रम
 |
कैवल्यधाम आश्रम हे एकाच ठिकाणी आरोग्यसेवा, योगिक शैक्षणिक संस्था आणि निसर्गोपचार यांचे संयोजन आहे. आश्रमात योग आणि सांस्कृतिक संश्लेषण महाविद्यालय आहे जे पारंपारिक योगशास्त्रासह आधुनिक काळातील शिक्षण प्रणालीचे एकत्रीकरण आहे.
स्वामी कुवलायनंद यांनी १९२४ मध्ये योग कलेतील वैज्ञानिक संशोधनासाठी आश्रम स्थापन केले होते. स्वामी कुवलयानंद हे त्यांच्या संशोधनासाठी द योग सायंटिस्ट म्हणूनही परिचित होते. योग मीमांसा या तिमाही अंकात त्यांची कार्ये प्रकाशित केली होती, जी आश्रम पुढे चालू ठेवते.
संस्था योग शास्त्राच्या विविध क्षेत्रांमध्ये पदवी तसेच पदविका अभ्यासक्रम प्रदान करते. अभ्यासक्रमाचा कालावधी २ आठवड्यांपासून ३ वर्षाच्या तपशीलवार पदवी अभ्यासक्रमात असू शकतात.
३६ वाघजाई देवी मंदिर
 |
वाघजाई देवीचे मंदिर सुंदर टायगर व्हॅलीमध्ये आहे आणि ते वाघजाई देवीला समर्पित आहे. या मंदिराचे वैशिष्ट्य म्हणजे येथे देवाची प्रतिमा इतर मंदिरांपेक्षा खूप वेगळी आहे. नवरात्र हा एक महान उत्सव आहे जो येथे वैभव आणि अनेक सणांनी साजरा केला जातो.
मंदिर स्वतःच शांततेचे आश्रयस्थान आहे आणि आपण त्याच्या सुंदर परिसराच्या सुंदर शांततेचा आनंद घेऊ शकता. मंदिराच्या मागे, दरीकडे पाहण्यासाठी एक पॉईंट आहे. चट्टानांचे हे दृश्य हिरव्यागार टेकड्यांच्या आणि दऱ्याखोऱ्यांचे दर्जेदार विहंगम दृश्य प्रदान करते.
३७ गगनगिरी महाराज आश्रम
 |
जर आपल्याला दिवस शांततेत आणि निर्मळ ठिकाणी घालवायचा असेल तर गगनगिरी महाराज आश्रम आपले स्थान असू शकते. हा आश्रम म्हणजे महायोगी श्री गगनगिरी जिथे वास्तव्य आणि ध्यान करीत होते. गगनगिरी आश्रमभोवती सुंदर हिरवळ आहे ज्यांची चांगली देखभाल केली गेली आहे.
मध्यभागी तेथेच वाहणारी नदी हे आश्रमाचे उत्तम वैशिष्ट्य आहे. संपूर्ण आश्रम क्षेत्राची काळजीपूर्वक देखभाल केली जाते आणि शांततेने ध्यानधारणेसाठी हे एक आदर्श स्थान बनवून स्वच्छ ठेवले आहे. आरामदायी दिवसाचा आनंद घेण्यासाठी आणि स्वत: ला थोडा शांत वेळ देण्यासाठी हे एक चांगले ठिकाण आहे.
३८ प्रती पंढरपूर
 |
प्रती पंढरपूर हे पवना तलाव आणि लोहगड किल्ल्याजवळ एक सुंदर मंदिर आहे. हे मंदिर पंढरपूरच्या विठ्ठल मंदिरासारखेच आहे आणि खूपच चांगले बांधले गेले आहे. मंदिरात अध्यात्मिक शांततेने अद्भुत शांतता आहे. मंदिराच्या सभोवतालच्या परिसराची चांगली देखभाल केली जाते.
प्रार्थनेनंतर आपण गवतावर दुपारच्या जेवणाचा आनंद घेऊ शकता. इथल्या प्रांगणामध्ये एक दुकान देखील आहे जेथे आपण स्वतःचे जेवण आणले नसलं तरी आपल्याला जेवण आणि स्नॅक मिळू शकेल.
मुलांच्यासाठी काही झोपाळे आणि घसरगुंड्या आहेत मुलांच्या खेळाच्या क्षेत्रात मनोरंजक वेळ असेल. हे मंदिर कुटुंब आणि मित्रांसह एक सुंदर आणि शांततापूर्ण दिवस उपभोगण्यासाठी लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.
लोणावळ्यातील वॉटरपार्क आणि थीमपार्क
३९ डेल्ला अॅडव्हेंचर पार्क
 |
डेल्लाअॅडव्हेंचर पार्क हे भारतातील सर्वात मोठे अॅडव्हेंचर पार्क आहे, जे पुण्यातील कोरेगाव येथे आहे. ५ एकर क्षेत्रात पसरलेले, हे मन, हृदय आणि आत्मा मनोरंजन आणि करमणुकसाठीचे एक लोकप्रिय ठिकाण आहे. क्लाऊड-आलिंग्ज, रोमांचक क्रियाकलाप आणि डेल्ला अॅडव्हेंचर पार्कचे नयनरम्य लँडस्केप यामुळे पुणे आणि मुंबईतील लोकांसाठी शनिवार व रविवार या आठवड्याच्या सुट्टीसाठी एक परिपूर्ण आहे.
७० हून अधिक क्रियाकलापांची भेट देणारी, डेल्ला अॅडव्हेंचर पार्क ही आपली नित्यनियमन सोडण्याचा एक उत्तम मार्ग आहे. स्वूप स्विंग, लॉन्गेस्ट फ्लाइंग फॉक्स, स्काय सायकलिंग, पेंटबॉल, बग्गी राइड, रॅपेलिंग इथला आनंद घेण्यासाठीचे काही उपक्रम आहेत.
हे वाचा : भारतातील ४० प्रसिद्ध सण आणि उत्सव
४० ॲडलॅब्स इमॅजिका
 |
एप्रिल २०१३ मध्ये सुरु झालेले ॲडलॅब्स इमॅजिका, सर्वात लोकप्रिय मनोरंजन थीम पार्क आहे ज्यास बर्याचदा वन-स्टॉप मनोरंजन केंद्र म्हणून संबोधले जाते. खोपोली जवळ मुंबई-पुणे द्रुतगती महामार्गावर आहे आणि पुणे व मुंबई येथून जाणाऱ्या प्रवाश्यांसाठी नवीनतम अद्यतनांपैकी हे एक आहे. पार्कला थीम पार्क, स्नो पार्क आणि वॉटर पार्क अशा तीन मनोरंजन क्षेत्रांमध्ये विभागले गेले आहेत ज्यामध्ये थेट कार्यक्रम, रोलर कोस्टर, वॉटर पार्क, थीम असलेली करमणूक कार्यक्रम आणि अगदी रीफ्रेश वॉटर पार्कचा समावेश आहे.
उद्योजक आणि चित्रपटाचे निर्माता मनमोहन शेट्टी हे याचे मालक आहेत. हे ठिकाण सर्व वयोगटांसाठी उपयुक्त मनोरंजन आणि विरंगुळा उपक्रमांनी भरलेले आहे. विलासी निवास, जेवणाचे आणि खरेदी पर्यायांव्यतिरिक्त, या थीम पार्कमध्ये अनेक कार्यक्रमांचे थेट प्रदर्शन होत असते. मुंबईपासून ७५ कि.मी. अंतरावर आणि पुण्यापासून जवळजवळ ९१ कि.मी. अंतरावर असून हे दोन्ही शहरांच्या प्रवाश्यांमध्ये लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.
इमेजिका अॅडलाब सुमारे ३०० एकर क्षेत्रावर बांधली गेली असून सुमारे १६०० कोटी रुपयांच्या खर्चासह हे अत्याधुनिक पायाभूत सुविधा पाहायला मिळत आहेत.
४१ वेट एन जॉय वाटर पार्क
 |
वेट एन जॉय वॉटर पार्क लोणावळ्यातील जुने मुंबई पुणे महामार्गावर वसलेले आहे आणि ते मजा, रोमांच आणि उत्साहासाठीचा एक पर्याय आहे. वेगवेगळ्या जॉय राइड्स, वॉटर स्लाइड्स, फन झोन आणि भव्य फूड कोर्टासह, वॉटर पार्क ही मुले आणि प्रौढांसाठी एक लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.
ओले एन जॉय वॉटर पार्क आपल्याला ब्रीथ-वॉटर स्लाइड्स थ्रिल (थ्रिल) अनुभवण्यास आमंत्रित करते. आपल्या व्यस्त वेळापत्रकांकडे दुर्लक्ष करणे आणि स्प्लॅश आणि जॉयसह स्वत: ला नवीन बनविण्यासाठी हे एक आदर्श ठिकाण आहे. आपण लोणावळा येथे सुट्टीवर असाल तर, आपल्या साप्ताहिक सुट्टीत येथे भेट देऊन काही साहसी स्प्लॅश जोडा.
२५ पेक्षा जास्त पाण्याच्या स्लाइड्स आणि आकर्षणांवर आपले नाडी रेसिंग मिळवा, लोणावळ्याच्या सर्वात लांब वेड्या नदीवर हसा आणि पावसातील नृत्याचा अनुभव घेण्यासाठी स्वत: ला झोकून द्या. हा वॉटर पार्क तुमची मजा आणि आनंद दुप्पट करण्याचे वचन देतो.
४२ मिनिएचर वर्ल्ड म्युझियम
 |
लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आणि सर्वात मनोरंजक ठिकाण आहे आणि तेथील लहान विशिष्ट शहरं आणि शहरेही त्याचे अद्वितीय प्रदर्शन आणि आकर्षण दर्शवतात. संग्रहालयात विमान आणि हॅन्गरसह विमानतळ मॉडेल्स, कार, घरे, इमारती आणि फेरिस व्हीलसह शहरांचे रस्ते दाखवले जातात.
पूर्वी आणि छोट्या शहरांमध्ये व शहरींमध्ये पूर्णपणे कार्यशील रेल्वे मार्ग आहे. यापैकी प्रत्येक प्रदर्शन हस्तनिर्मित आहे आणि कला आणि वर्णनात्मक कौशल्यांचे उत्कृष्ट स्तर दर्शवितो. संग्रहालय नक्कीच भेट देण्यासारखे आहे आणि मुले आणि प्रौढांसाठी देखील मनोरंजक आहे.
४३ मॅजिक माउंटन
 |
लोणावळाच्या सुंदर पर्वतरांगांमध्ये वसलेले, मॅजिक माउंटन हे एक मौजमजेचे ठिकाण आहे. याठिकाणी आपण आपल्या सुट्टीचा आनंद घेऊ शकता आणि सर्व काही एकाच छताखाली मजा करायला मिळेल. हे एक मनोरंजन पार्क आहे जे रोमांचक आतील आणि मैदानी सवारीने भरलेले आहे, ज्यामध्ये वॉटर स्लाइड्स, जागतिक दर्जाची आकर्षणे आणि एड्रेनालाईन-पंपिंग क्रिया समावेश आहे.
मॅजिक माउंटनवर करण्यासारख्या गोष्टींची अंतहीन यादी या आश्चर्यकारक ठिकाणाला एक लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ बनवते. या उद्यानात भारताचा सर्वात मोठा वेव्ह पूल आहे. अंतराळ प्रशिक्षक, जायंट फ्रिसबी, फ्रीफॉल, अनुलंब स्विंग, एक्वा प्लेस्टेशन आणि इतर बर्याच प्रकारच्या ५० पेक्षा जास्त घरातील आणि बाहेरील सवारी आहेत. मॅजिक माउंटन मध्ये देखील एक रेस्टॉरंट आहे ज्यामध्ये १० हून अधिक रेस्टॉरंट्स आहेत आणि बर्याच पाककृती उपलब्ध आहेत.
४४ डायनासोर पार्क
 |
डायनासॉर्स पार्क लोणावळ्यामधील एक थीम पार्क आहे जिथे आपल्याला लहान जुरासिक पार्क असल्याची अनुभूती मिळेल. या पार्कमध्ये विविध ३६ प्रकारचे अद्वितीय रोबोटिक डायनासोर आहेत. मुले आणि प्रौढांसाठी लोणावळ्यामधील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.
उद्यानाच्या वातावरणात अनेक डायनासोर-थीम असलेल्या सवारी आणि क्रियाकलाप पसरलेले आहेत. प्रवासादरम्यान भूक लागल्यास, आपण खाऊ शकता त्या ठिकाणी जवळ रेस्टॉरंट्स आहेत. उद्यानामध्ये सर्व प्रकारचे डायनासोर विक्री तसेच इतर अनेक वस्तूंची विक्री करणारी दुकाने आहेत.
४५ सेलिब्रिटी वॅक्स म्युझियम
 |
सुनीलचे सेलिब्रिटी वॅक्स म्युझियम हे एक लोणावळ्यातील पर्यटकांचे लोकप्रिय स्थळ आहे. केरळमधील ३८ वर्षीय मेण कलाकार सुनील कंदलूर यांनी हे स्थापन केले आहे. यामध्ये राजीव गांधी, बेनझीर भुत्तो, मायकेल जॅक्सन, कपिल देव अॅडॉल्फ हिटलर, ए.आर. रहमान आणि इतर बरीच प्रसिद्ध व्यक्तींची १०० शिल्पे आहेत. संग्रहालयाचे वैशिष्ट्य म्हणजे छत्रपती शिवाजी महाराजांची प्रतिमा.
परदेशात प्रवास करू शकत नाहीत अशा लोकांची आठवण ठेवून सुप्रसिद्ध मॅडम तुसाद वॅक्स म्युझियमच्या धर्तीवर सुनीलचे मेण संग्रहालय विकसित केले गेले आहे.
लोणावळ्यातील इतर पर्यटन स्थळे
४६ कार्ला लेणी
 |
कार्ला लेणी प्राचीन बौद्ध मंदिरे असून डोंगरातील खडकात कोरलेली आहेत आणि लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे. यास कार्ली लेणी, कार्ले लेणी किंवा कार्ला लेणी म्हणूनही ओळखले जाते, हे भारतातील सर्वात प्राचीन बौद्ध लेण्यांपैकी एक आहे. या लेण्यांमध्ये भारतातील सर्वात मोठा चैत्य (एक स्तूप असलेले प्रार्थनागृह) आहे. कार्ला लेणी मुख्यतः आत असलेल्या एकविरा मंदिरासाठी ओळखली जातात.
जुन्या काळात वेलुरका म्हणूनही ओळखले जाते, कार्ला लेणीमध्ये एक १५ मीटर उंच खांबाचे एक मंदिर असून देवी एकविराला समर्पित आहे. यामध्ये बौद्ध मठ आहे, असा विश्वास आहे की २ शतकाच्या आसपास तो बांधला गेला आहे. लेण्यांच्या जवळून अरबी समुद्रापासून पूर्वेकडून दक्षिणेपर्यंत धावणारा एक प्राचीन प्राचीन व्यापार मार्ग सापडतो. एखाद्याला गुहेत जाण्यासाठी जवळपास १५० पायर्या वर चढून जावे लागते.
४७ भजा लेणी
 |
पुण्याजवळील भजा लेणी ही खडकातील कोरलेली २२ बौद्ध लेण्यांचा समूह आहे. कार्ला लेण्यांसोबत मुख्यतः भेट दिल्या जाणाऱ्या या लेण्या २ऱ्या शतकापासून अस्तित्त्वात आहेत असे मानले जाते. प्राचीन काळातील खडकांतील कोरीव लेण्यांमधील या काळाच्या प्रवासात सर्व काळातील सर्वोत्कृष्ट खडकातील कोरीव रचना आहे. भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षण द्वारा प्राचीन लेण्या राष्ट्रीय महत्त्व स्मारक म्हणून संरक्षित आहेत.
भजा लेणींमध्ये १४ भव्य स्तूपांचा एक गट आहे जो भजा येथे मरण पावलेल्या रहिवासी भिक्षुंचा वारसा आहे. यातील पाच स्तूप प्राचीन गुहेच्या बाहेर दिसतात आणि बाहेर असलेल्या ९ स्तूपांवर अॅम्पीनिका, धम्मगिरी आणि संघदिना या तीन भिक्षूंच्या नावाचा शिलालेख दर्शवितात. हे स्तूप अतिशय गुंतागुंतीच्या पद्धतीने त्यांच्या पदव्यासह भिक्षूंची नावे दर्शवित आहेत.
४८ भीमाशंकर ट्रेक
 |
सखोल आणि घनदाट पाऊसाची जंगले, फुलांनी भरलेली कुरणे, लहान नाले, आदिवासींची गावे किंवा खूप विसर पडलेली मंदिरे, लोणावळा - भीमाशंकर पायवाट हे सर्व आपल्याला प्रदान करते. बर्याच शौकीन लोकांनी केलेल्या दाव्यानुसार हा यथार्थपणे ग्रामीण भागातील सर्वोत्तम मार्ग आहे आणि आपण तो शोधण्याची प्रतीक्षा करीत आहात. हिल स्टेशन म्हणून लोणावळ्याची लोकप्रियता केवळ अहवान करते आणि आपला अनुभव अमूल्य बनवते.
४९ कामशेत
 |
कामशेत हे पश्चिम घाटातील एक नयनरम्य हिल स्टेशन आहे जे पॅराग्लाइडिंग आणि फ्लाइंग स्कूलसाठी प्रसिद्ध आहे. पश्चिम घाटांनी वेढलेले हे ठिकाण नियमितपणे साहसी क्रियांसाठी भेट दिल्या जाणार्या १० मुख्य स्थळांमध्ये दर्शविले जाते.
पुण्यापासून फक्त ४५ कि.मी. अंतरावर असलेले कामशेत हे एक पॅराग्लाइडरसाठीचे नंदनवन आहे. नैसर्गिक देखावे, ताजी हवा असलेले लहान गाव हे एक सुंदर ठिकाण आहे. आपण परिसराचा आनंद घेऊ शकता आणि चिखलाचे बांधकाम केलेली घरे आणि खेड्यांच्या बाजारपेठेसह भारताचे ग्रामीण जीवन जवळून पाहू शकता.
या परिसरातील शेतात भात आणि सूर्यफुलांच्या पिकांची शेती आहे आणि आपण येथे जागतिक स्तरावरील पॅराग्लाइडिंग सुविधांचा आनंद घेत असताना हे एक छान दृश्य प्रदान करते. या प्रदेशातील अन्य महत्वाच्या आकर्षांपैकी भैरी लेणी, भेडसा लेणी, खोंदेश्वर मंदिर, पवना तलाव आणि शिंदे वाडी डोंगर आहेत. लोणावळा आणि खंडाळासारख्या अन्य हिलस्टेशन्सच्या सान्निध्यामुळे या ठिकाणी या ठिकाणांचा समावेश आहे.
५० कॅनियन व्हॅली
 |
उल्हास नदीकाठी, जवळपासच्या शहरांमधून प्रवास करणार्यांना आकर्षित करण्यासाठी वनस्पती आणि वन्य प्राणी असलेले एक नयनरम्य खोरे आहे. या दरीला कॅनियन व्हॅली म्हणतात. या विशिष्ट खोऱ्याबद्दल काय स्पष्ट आहे, ते म्हणजे खोऱ्यातून चालण्यासाठी आपल्याला प्रथम खाली दरीत उतरावे लागते आणि नंतर परत वर चढून येणे आवश्यक आहे.
हे सामान्य प्रवासाच्या मार्गांच्या अगदी उलट आहे. खाली उतरलेला खडकाळ आणि घनदाट जंगलातून जातो. चढाव चांगला दिसला तरीही तितकाच मजबूत आहे. प्रवासाच्या शेवटी एक धबधबा आहे जो परिसरातील सर्वात सुंदर धबधब्यांपैकी एक आहे. पर्यटकांच्या दृष्टीने लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे.
५१ अॅम्बी व्हॅली
 |
महाराष्ट्रातील पुणे जिल्ह्यात लोणावळ्यापासून सुमारे २४ किलोमीटर अंतरावर अॅम्बी व्हॅली हे एक सुंदर शहर आहे. हे सहारा इंडिया परिवाराने विकसित केलेले आहे. टाउनशिपने आता व्यापलेल्या १०००० एकर डोंगराळ प्रदेशाच्या पर्यावरणाला अनुकूल अशा रचणेद्वारे भव्य रमणीय भूप्रदेशामध्ये रूपांतरित केले गेले आहे आणि आंतरराष्ट्रीय मानकांशी सुसंगत अशा शहरी पायाभूत सुविधा आहेत. अनेकजण दिवसभराच्या सहलीसाठी किंवा शनिवार व रविवारी आठवड्याच्या सुट्टीसाठी या टाऊनशिपला भेट देण्यासाठी वारंवार येत आहेत.
या विलक्षण ठिकाणी विलासी शहरी पायाभूत सुविधा, शांत वातावरण आणि अनन्य विशेषाधिकार जगभरातील पर्यटकांना आकर्षित करतात. मंत्रमुग्ध करणारे नैसर्गिक परिसर आणि उत्कृष्ट दर्जाच्या पायाभूत सुविधा आपला श्वास घेण्यास निश्चितच आहेत. लोणावळ्यातील आंबे व्हॅलीला आयुष्यात एकदा तरी भेट दिली पाहिजे.
अॅम्बी व्हॅली येथे, त्यांच्या टाउनशिपला भेट देताना विविध उपक्रम राबवले जाऊ शकतात. तिथे आपण हिरव्या गवतावरून पायी चालत जाऊ शकता किंवा नयनरम्य ठिकाणी लांब ड्राईव्हवर जाऊ शकता. आजूबाजूच्या परिसरातील आणि विपुल हिरव्यागार जंगलात तीन प्रचंड कृत्रिम तलाव असून, जल क्रीडा आणि साहसी / मनोरंजक खेळ नियमितपणे आयोजित केले जातात. इथल्या शांत वातावरणात आपले गोंधळलेले मन निश्चितच शांत होणार. शांततेच्या शोधात बरेच लोक येथे वारंवार येण्याचे एक कारण असू शकते.
आपणास येथे काही दिवस रहायचे असेल तर अशी अनेक हॉटेल्स आणि व्हिला आहेत आपण एक निवडू शकता, त्यातील बरेच सरोवराच्या सभोवताली असून सरोवरातील पाण्याचे व जंगलांचे सुंदर नयनरम्य दृश्ये पाहायला मिळतात. इथल्या सोयीसुविधा व्यवसायिक बैठका आणि परिषदांसाठी अगदी योग्य आहेत, ज्यामुळे ते सर्वांसाठीच एक लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ ठरते.
५२ राईवुड पार्क
 |
राईवुड पार्क शहराच्या मध्यभागी एक मोठे उद्यान आहे. एकेकाळी बोटॅनिकल गार्डन होते आणि आता ते सार्वजनिक उद्यानात रूपांतर झाले आहे. व्यवस्थित देखभाल केलेले आणि लँडस्केप केलेले लॉन आणि गार्डन्स, मुलांचे पार्क आणि वृक्षांच्या असंख्य जुन्या प्रजातींनी चिन्हांकित केलेले हे एक लोणावळ्यातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ बनवते.
उद्यानाच्या सभोवताली अनेक प्रकारची झाडे आहेत आणि पर्यटकांचे मनोरंजन करण्यासाठी येथे अनेक प्रकारची फुलझाडे पण लावलेली आहेत. उद्यानाच्या मैदानाच्या आत, तेथे एक मंदिर आहे जेथे आपण बसू शकता, ध्यान करू शकता आणि थोडा शांत वेळ आनंद घेऊ शकता.
५३ औंडोली
 |
लोणावळ्यात स्थित, औंडोली येथे घोडेस्वारी आणि साहसी शिबिरे आयोजित केली जातात. साडेतीन एकर क्षेत्राच्या विस्तृत क्षेत्रामध्ये पसरलेले, औंडोली हे मधुचंद्र, भटकंती करणारे, साहसी उत्साही, मित्र आणि कौटुंबिक सहलींसाठी लोकांमध्ये लोकप्रिय ठिकाण आहे.
औंडोली येथे शिबिरे
औंडोली शिबिरात सर्व कुटुंबांसाठी खास तयार केलेली पॅकेजेस आहेत. शनिवार व रविवार शिबिरे असतात, ज्यात पालक आणि मुले एकत्रितपणे रोमांचक साहसी क्रियाकलापांमध्ये भाग घेऊ शकतात.
फक्त मुलांसाठी छावणीची सुविधा सानुकूलित करण्यात आलेली असते. तिथे त्यांना व्यावसायिक प्रशिक्षण कडक देखरेखीखाली दिले जाते. रात्रीची जंगलातील ट्रेक दिली जाते. नकाशा कसा वाचायचा हे शिकविले जाते. मैदानी खेळ याशिवाय त्यांच्याकडे इतरही काही मैदानी क्रिया आणि मजेदार खेळ जसे की दोर चढणे, टीम बिल्डिंग, क्रिकेट, फुटबॉल, सॉकर इ.
व्यावसायिक प्रशिक्षण
अनेक मोठ्या कंपन्यांमध्ये अलीकडेच औंडोली कॅम्प देखील एक आवडता आहे. काही महत्त्वपूर्ण प्रशिक्षण मॉड्यूल्स देताना त्यांच्या कर्मचार्यांना एक चांगला, अधिक मनोरंजक अनुभव देण्यासाठी कंपन्या निसर्गाच्या सानिध्यात प्रशिक्षण घेण्यासाठी शिबीर कार्यक्रम आयोजित करतात.
घोडेस्वारी
औंडोली शिबिरे बहुधा त्यांच्या सोयीसाठी असलेल्या घोडेस्वारीच्या कार्यांसाठी प्रसिद्ध आहेत. त्यांच्याकडे कित्येक घोडे आहेत ज्यांचे सर्व स्वतंत्र तबेल्यामध्ये अत्यंत काळजीपूर्वक ठेवलेले आहेत. छावणीचे प्रवर्तक श्री. मनीष पंड्या स्वत: अतिथींना प्रशिक्षण देतात. घोडे कशा प्रकारे चिंता करतात, त्यांच्या इच्छेनुसार व भावना कशा व्यक्त करतात हे शिकवण्यापासून प्रशिक्षण सुरू होते. त्यांना घोडेस्वारी करण्याचे प्रशिक्षण शेवटी देण्यात येते ज्याचा आनंद ते शिबिराच्या आसपासच घेऊ शकतात.
५४ फणसराई
कोठेही नसलेल्या मध्यभागी स्थित एक भव्य कॅम्पसाइट! तुमच्या आदर्श सुट्टीची हीच व्याख्या असेल, तर फणसराई हे तुमच्यासाठी आदर्श ठिकाण आहे. अतिवास्तव हिरव्या भाज्या, शेवाळयुक्त जंगले आणि अधूनमधून पाण्याचा प्रवाह आनंदाने वाहतो; हे पैलू एकत्रितपणे तुम्हाला निसर्गाच्या संगोपनाच्या कुशीत उतरण्याचा एक अतुलनीय अनुभव देतात.
कॅम्पमध्ये रात्र घालवताना या मोहक हिल स्टेशनच्या आजूबाजूला जादूगार उतार आणि पर्वतांची सुंदर उत्कृष्टता अनुभवा. येथे असताना, तुम्ही उड्या मारणाऱ्या कोल्ह्यांसारख्या साहसांमध्ये देखील रस घेऊ शकता आणि या प्रदेशातील आश्चर्यकारक हवाई दृष्टीकोन खाऊ शकता.
वॉटरफॉल रॅपलिंग सारखे वेगवेगळे व्यायाम तुम्हाला उत्साह आणि एड्रेनालाईनच्या गर्दीसह सादर करतील जे येणे कठीण आहे!आहे!
निष्कर्ष
शेवटी, लोणावळा आणि त्याच्या आजूबाजूचा परिसर पाहुण्यांना एक्सप्लोर करण्यासाठी विविध आकर्षणे आणि नैसर्गिक चमत्कार देतात. राजमाची किल्ला, लोहगड किल्ला आणि प्रभावी विसापूर किल्ला यांच्या ऐतिहासिक आकर्षणापासून ते पवना तलाव, लोणावळा तलाव आणि तुंगार्ली तलावाच्या निर्मळ सौंदर्यापर्यंत, हा प्रदेश इतिहासाने नटलेला आहे आणि नयनरम्य लँडस्केप्सने नटलेला आहे. मनमोहक कुने धबधबा, रिव्हर्स वॉटरफॉल आणि झेनिथ वॉटरफॉलसह धबधबे, उष्णतेपासून ताजेतवाने आराम देतात. अध्यात्मिक साधक भैरवनाथ आणि एकवीरा देवी सारख्या पवित्र मंदिरांमध्ये शांतता मिळवू शकतात. त्याच वेळी, साहसी प्रेमी डेला अॅडव्हेंचर पार्क आणि कामशेतच्या पॅराग्लायडिंग स्पॉट्सवर अॅड्रेनालाईन फिक्स करू शकतात. संस्कृती, निसर्ग आणि साहस यांच्या समृद्ध मिश्रणासह, लोणावळा खरोखरच प्रत्येकासाठी काहीतरी ऑफर करतो, ज्यामुळे एक सुरेख आणि अविस्मरणीय अनुभव शोधणाऱ्या प्रवाशांसाठी हे एक आवश्यक ठिकाण आहे.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
१) लोणावळ्यात काय प्रसिद्ध आहे?
लोणावळा हे हिरवेगार निसर्ग, टायगर पॉइंट आणि भुशी डॅम सारख्या निसर्गरम्य दृश्यांसाठी आणि स्वादिष्ट चिक्कीसाठी प्रसिद्ध आहे.
२) लोणावळ्यासाठी १ दिवस पुरेसा आहे का?
लोणावळ्याच्या जलद भेटीसाठी एक दिवस पुरेसा आहे, विशेषतः जर तुम्हाला काही प्रमुख आकर्षणे एक्सप्लोर करायची असतील आणि निसर्गरम्य सौंदर्याचा आनंद घ्यायचा असेल.
३) लोणावळ्यासाठी २ दिवस पुरेसे आहेत का?
लोणावळ्यात दोन दिवस अधिक आरामदायी अनुभव देतात, ज्यामुळे तुम्हाला अतिरिक्त आकर्षणे एक्सप्लोर करता येतात, ट्रेकिंगला जाता येते आणि स्थानिक खाद्यपदार्थांचा आस्वाद घेता येतो.
४) लोणावळ्याला एका दिवसात कसे जायचे?
लोणावळ्यात एका दिवसाचा जास्तीत जास्त फायदा घेण्यासाठी, टायगर पॉइंट, भुशी डॅम आणि लोणावळा तलावाला भेट देण्यास प्राधान्य द्या आणि स्थानिक दुकानांमधून चिक्कीचा नमुना घ्यायला विसरू नका.
अस्वीकरण
आमच्या ब्लॉगमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या काही परवानाधारक सशुल्क प्रतिमांचे श्रेय आम्ही घेत नाही, मग त्या गूगल इमेजेस, फोटोलिया आणि शटरस्टॉक यांच्याकडून घेतलेल्या असतील. अशा सर्व प्रतिमा त्यांच्या संबंधित मालकांचे कॉपीराइट आहेत आणि आम्ही जिथे जमेल तिथे त्यांना श्रेय देण्याचा प्रयत्न करतो. तथापि, जर आमच्या ब्लॉगवर कोणतीही कॉपीराइट प्रतिमा वापरली गेली असेल तर संबंधित व्यक्ती एकतर आम्हाला प्रतिमा काढून टाकण्यासाठी थेट मेल करू शकते किंवा प्रतिमाचे श्रेय कोणालाही देऊ शकते.
nice article,
उत्तर द्याहटवाSuch good information and very useful. I really enjoyed this article and also interested, Thanks for sharing the information with us.
Digilearn aim to create Tech Professionals with expertise of digital marketing, coding, Graphic Designing and Animation by providing best knowledge of the subject. Our expert trainers having good knowledge and expertise in their domain.
They are also updated as per the market and have already trained thousands of students. We are located at Sharda Road, Meerut.
Digital Marketing Course in Meerut