हिमाचल प्रदेशातील १२ लोकप्रिय पर्यटन स्थळे

हिमाचल प्रदेश पर्यटन

हिमाचल प्रदेशातील भव्य पर्वत आणि  दऱ्याखोऱ्यात बुडून जाणाऱ्या नद्या यासह, हिमाचल प्रदेश उत्तर भारतातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ Popular Tourist Destination आहे, जे सर्व प्रकारच्या प्रवाशांची पर्यटनाची यादीत असू शकते. धार्मिक स्थळे, चमकणारे तलाव, विखुरलेल्या सफरचंदाच्या बागा, प्राचीन मठ आणि ऐतिहासिक स्थळे यांनी सुशोभित केलेले, विस्तीर्ण मनोरंजक उपक्रम उपलब्ध करून देताना हिमाचल प्रदेशात बरीच पर्यटनाची आकर्षणे आहेत. हिमाचल प्रदेश पर्यटनामध्ये आपल्याला केवळ एक नैसर्गिक सौंदर्यच पाहायला मिळत नाही, तर समृद्ध संस्कृतीची उधळपट्टी देखील पाहायला मिळते. जसे की, हस्तकला प्रदर्शन आणि उत्सव, नृत्य आणि संगीत, खाद्य पदार्थ आणि बरेच काही. हे राज्य स्वतःच एक जग आहे आणि भारताच्या सर्वात प्रसिद्ध आणि लोकप्रिय पर्यटनस्थळांचे सौंदर्य पाहण्याकरिता आणि त्यावर विश्वास ठेवण्यासाठी एकदातरी हिमाचल प्रदेशाला भेट देण्याची गरज आहे.

राजधानी: शिमला  क्षेत्र: उत्तर भारत 

हिमाचल प्रदेशास भेट देण्याची चांगली वेळ कोणती? 

पर्यटकांनी काय शोधायचे आणि कधी फिरायला जायचे यावर अवलंबून आहे, तसेच  हिमाचल प्रदेशात वर्षभरात केव्हाही फिरायला जाऊ शकता.

आपण हिमाचल प्रदेशाला भेट का देता?

हिमाचल प्रदेशातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळे Popular Tourist Places in Himachal Pradesh हि  शुद्ध नैसर्गिक सौंदर्य, प्राचीन मठ आणि मंदिरे, साहसी क्रियाकलाप, अद्वितीय कला आणि कलाकुसर, सुंदर पाककला, नृत्य, संगीत आणि मधुचंद्रासाठी प्रसिध्द विविध ठिकाणे आहेत.

हिमाचल प्रदेशातील १२ लोकप्रिय पर्यटन स्थळे | 12 Popular Tourist Places in Himachal Pradesh

१. शिमला - Shimla

हिमाचल प्रदेशातील नयनरम्य प्रदेशात २२० फूट उंचीवर वसलेले शिमला, हिमाचल प्रदेशातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ Popular Tourist Places in Himachal Pradesh आहे. हिमालयातील भव्य पर्वतांत ओक आणि पाइनच्या भव्य जंगलांमध्ये संरक्षित असलेले, हे सर्व क्षेत्रातील पर्यटकांच्या रडारवर कायम राहिले आहे. आपण मधुचंद्राच्या सुट्टीवर असाल, सांस्कृतिक सुटका किंवा आरामशीर सुट्टीवर असलात तरी शिमला आपल्याला नक्कीच अविस्मरणीय आठवणी देऊन सोडेल ज्यातून आपण आयुष्यभर प्रेम बाळगू शकता.

२. कुल्लू मनाली - Kullu Manali

कुल्लू मनालीची सहल म्हणजे थकलेल्या मनाला आणि आत्म्याला ताजेतवान करण्यासाठीचे जणू औषधच आहे. निसर्गाने त्यांना उदारपणे भरभरून आशीर्वादित केले आणि तरीही, ते ज्या प्रकारचे अनुभव देतात त्यापेक्षा एक वेगळा अनुभव आहे. कुल्लूला “देवतांचा देश” म्हणतात आणि ते अगदी योग्यच आहे. बियास नदीच्या काठावर आरामात पसरलेल्या जंगलामुळे, दऱ्या, नाले, नद्या आणि फळबागा यांनी वैशिष्ट्यीपुर्ण  निसर्गरम्य देखावा निर्माण केलेला आहे.

मणिकरणला प्रसन्न करण्यासाठी गूढ मलाना, अनेक कारणांनी पर्यटकांना आकर्षित करते. बियास खोऱ्यात मनाली हे शहर आरामात बसलेले आहे आणि डोंगरावरच्या नृत्य करणाऱ्या ढगांपेक्षा याची लोकप्रियता वेगाने वाढली आहे. निसर्ग आणि साहस आश्चर्यकारकपणे एकत्रित करणे म्हणजे निर्मळपणा, इतिहास, निसर्ग, अध्यात्म आणि खरेदी, सर्व एकामध्ये विलीन झाले. त्या वेळी कुल्लू मनाली मधील सुट्ट्या पर्यटन स्थळांविषयी असतात.

३. धर्मशाळा - Dharamshala

धर्मशाळेतील उपनगरे मॅक्लियोदगंज येथे आल्यानंतर फारच थोड्या वेळाने तुम्हाला समजले आहे की त्या आणि लिटल ल्हासा यांच्यात काढलेल्या तुलना फारच अतिशयोक्तीपूर्ण आहेत. हे केवळ अपेक्षितच आहे, कारण ते परम पूज्य १४ वे दलाई लामा यांचे निवासस्थान आहे. धर्मशाळा हे  हिमाचल प्रदेशातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ Popular Tourist Places in Himachal Pradesh असून इतर स्थळांप्रमाणेच सौंदर्य लाभलेले आहे, परंतु धर्मशाळेचे वेगळेपण म्हणजे तिबेटचे मजबूत वैशिष्ट्य . आपण  पाहता प्रार्थना, फडफडणारा  प्रार्थना ध्वज, नियमित कालांतराने मठ आणि तेजस्वी केशरी झगे घातलेले भिक्षू. येथे भरपूर पर्यटन स्थळे आहेत, परंतु मुख्यतः धर्मशाळेत मुबलक आढळणाऱ्या शांततेचा आणि प्रसन्नतेचा आनंद घेता येतो.

४. डलहौसी - Dalhousie 

डलहौसी एक छोटेसे शहर हिमाचल प्रदेशच्या पायथ्याशी असलेले नंदनवन तसेच हिमाचल प्रदेशातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ Popular Tourist Places in Himachal Pradesh आहे. हे एक जुने-जगातील आकर्षण आहे, नैसर्गिक भूदृश्ये, पाईन वृक्षांची जंगले, दऱ्या, फुलांनी आच्छादलेली कुरणे, वेगवान वाहणाऱ्या नद्या आणि भव्य धुकेदार पर्वत आहेत. हे वसाहतवादी कालखंडातील ब्रिटिशांचे उन्हाळ्यातील लोकप्रिय ठिकाणांपैकी एक हिल स्टेशन होते. येथील घरांच्या रचना स्कॉटिश आणि व्हिक्टोरियन पद्धतीच्या आहेत. त्या इमारती आपल्याला त्यांच्या  वसाहतीच्या वारशाची आठवण करून देतात. तर येतील विस्मयकारक हवा ब्रिटीश सुगंधांना सतत वाढवत आहे.

शहरांपासून दूर वसलेले हे विचित्र शहर आपल्याला निसर्गाच्या सानिध्यात प्रदूषणमुक्त वातावरणाकडे घेऊन जाते. डलहौजी येथे असंख्य पर्वत व नद्यांचे प्रवाह आहेत ज्यांना पर्यटकांनी भेट दिलीच पाहिजे. त्यापैकी पंच पुल्ला, सातधारा धबधबे आणि दैकुंड शिखर सर्वात प्रसिद्ध आहेत.

५. खज्जियार - Khajjiar

हिमाचल प्रदेशातील  डलहौसीपासून २६ कि.मी. अंतरावर खज्जियार हे एक लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे. स्वित्झर्लंडशी उष्णकटिबंधीय साम्य असणार्‍या जगातील १६० ठिकाणांपैकी एक, खज्जियार हे ६५०० फूट उंचीवर वसलेले आहे. जे पर्यटकांना नैसर्गिक सौंदर्य आणि सुखद हवामान वन, तलाव आणि कुरणांचे एक अद्वितीय संयोजन प्रदान करते. खज्जियारला हिमाचल प्रदेशचा गुलमार्ग  देखील म्हटले जाते आणि ते चंबा, डलहौसी आणि कलाटॉप वन्यजीव अभयारण्य यामधील ट्रेकसाठी सुरूवातीचा बिंदू आहे.

या ठिकाणच्या मंत्रमुग्ध करणार्‍या सौंदर्याने राजपुत्र आणि मोगल यांच्यासह अनेक वर्षांमध्ये बर्‍याच राज्यांना मोठ्या प्रमाणात प्रभावित केले आणि प्रेरित केले. बर्फाच्छादित हिमालयीन शिखरे, विस्तृत हिरवी कुरणे आणि घनदाट जंगलांचा विस्तृत विस्तार खज्जियारला पर्यटकांमध्ये लोकप्रिय पर्यटन स्थळ बनवते. खज्जियार हा नऊ-छिद्रांचा गोल्फ कोर्ससाठी ओळखला जातो जो हिरव्यागार आणि चित्तथरारक लँडस्केपच्या मध्यभागी आहे. खज्जियार एक लहान पठार आहे ज्याला एक लहान तलाव देखील आहे जे या शहरातील पर्यटनस्थळांपैकी एक आहे. 

खज्जियार सभोवताल हिरव्या कुरण आणि घनदाट जंगले आहेत आणि ते सुंदर मंदिरांसाठी देखील ओळखले जाते. हा प्रदेश साहसी साधकांना आकर्षित करतो आणि पॅराग्लायडिंग, घोडेस्वारी, झॉर्बिंग, ट्रेकिंग इत्यादी साहसी खेळांमध्ये बरेच पर्याय आहेत. डलहौजी आणि त्याच्या आसपासच्या प्रदेशात येणाऱ्या  प्रत्येकासाठी खज्जियार एक भेट देणारे ठिकाण आहे. तथापि, खारपट्टीकडे जाण्याचा मार्ग कधीकधी हिवाळ्याच्या वेळी बर्फवृष्टीमुळे बंद होऊ शकतो.

६. कसौल - Kasaul

एक विलक्षण शहर, कसौली हे नेत्रदीपक हायकिंग ट्रेल्स, बर्फाच्छादित पर्वत, आणि भरभराट लँडस्केप यांचे आकर्षक मिश्रण आहे. हिमाचलमधील हे वसाहती-युगातील हिल स्टेशन हे एक हायकरचे नंदनवन आणि निसर्गाच्या प्रेमीचे घरटे आहे जे त्याच्या भव्य हिमालयी विस्टाच्या अतुलनीय मोहिनीने सुशोभित केलेले आहे. अत्यंत शांततेने परिपूर्ण, हे हिमाचल प्रदेशातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ Popular Tourist Places in Himachal Pradesh बनलेले आहे.

कसौली हिमाचल प्रदेशातील सोलन जिल्ह्यात वसलेले एक सुंदर, नयनरम्य शहर आणि छावणी आहे. येथे बरीच प्रेक्षणीय स्थळे आहेत, ज्यामुळे ते एक हिमाचल प्रदेशातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ Popular Tourist Places in Himachal Pradesh बनले आहे. कसौलीची मुख्य आकर्षणे म्हणजे मंकी पॉइंट (एक हनुमान मंदिर), कच्चा रोडवरील गिलबर्ट ट्रेल, सनसेट पॉईंट, गुरखा किल्ला, बाबा बालक नाथ मंदिर, ख्रिस्ताची चर्च, शिर्डी साई बाबा मंदिर, आणि सेंट्रल रिसर्च लायब्ररी जे प्रसिद्ध आहेत. हे मुख्यतः निसर्गरम्य सौंदर्य आणि निर्मळपणासाठी ओळखले जाते. कसौली  शहर चंदीगडपासून ६५ कि.मी. शिमल्यापासून ७७ कि.मी. अंतरावर आहे. 

हे शहर हिमालयाच्या पायथ्याशी वसलेले असल्याने, येथे वर्षभर दमदार आणि दमट हवामानाचा अनुभव येतो. म्हणूनच, या सुंदर शहराला भेट देण्याचा सर्वोत्तम काळ म्हणजे मार्च ते जून आणि सप्टेंबर, ऑक्टोबर आणि नोव्हेंबर दरम्यानचा आहे. या गावात बरीच आरामदायक हॉटेल आणि लॉजेस आहेत जे बजेट आणि पर्यटकांच्या गरजेवर अवलंबून आहेत.

७. लाहौल आणि स्पिटी व्हॅली - Lahaul and Spiti Valley

पृथ्वीवरील वैभवाच्या निमित्ताने, स्पिटी हा निसर्गाच्या सानिध्यात एकांतात आणि आनंदात राहणाऱ्यांसाठी  एक स्वर्गीय प्रवेशद्वार आहे. लाहौल स्पिटी पर्यटन दरवर्षी हजारो पर्यटकांना आपल्या आकर्षक सौंदर्याने आणि प्रदूषणमुक्त वातावरणाकडे आकर्षित करते. स्पिटीच्या उत्तरेकडील बाजू लडाख, पूर्वेस तिबेट, दक्षिण-पूर्वेस किन्नौर आणि उत्तरेस कुल्लू खोरे आहे.

हिमाचल प्रदेशातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ Popular Tourist Places in Himachal Pradesh आहे, येथे मोठे थंड वाळवंटी खोरे, पाइन वृक्षांची जंगले, हिरवी कुरणे, सुंदर मठ आणि दुर्मिळ लोकवस्ती असलेली गावे  इ. गोष्टींनी लाहौल आणि स्पिटी व्हॅली भरलेली आहे, ज्या आठवणीं  तुमच्या पूर्णपणे स्मरणांत राहतील. समुद्रसपाटीपासून सुमारे १२५०० फूट उंचीवर वसलेले येथे वांझ पर्वत प्रत्येक सेकंदाला आपले  रंग बदलतात आणि ते नक्कीच बघायला मिळते. इथली छोटी छोटी गावे  विशाल पर्वतांच्या सावलीखाली वसलेली आहेत. येथील गावांत लोकसंख्या सुमारे ३५ ते २०० इतकीच असते. ज्यांना  मादक शहरी जीवनापासून दूर जाण्याची इच्छा आहे अशा लोकांसाठी हा  विरळ लोकवस्ती असलेला प्रदेश राहण्यासाठी उत्तम जागा असेल, अशा सर्वांसाठी लाहौल आणि स्पिटी व्हॅली स्वर्गच आहे.

आपण या भागात जिथेही जाता तिथे सुंदर बौद्ध मठ, हवेत फडफडणारा  प्रार्थना ध्वज आणि मोठ्या संख्येने भिक्षू  प्रार्थना करीत असताना आपण पहाल. धडकन आणि चंद्रताल तलावाची आपल्याला येथे आकर्षक झलक देखील पाहायला मिळू शकते. कुंजम आणि बार्चाला पास सारख्या विस्मयकारक पास आपल्याला जगाच्या पुढे त्यांच्या उंच शिखरावर नेतात.

दुर्मिळ एव्हियन प्रजाती आणि निसर्गाचे अप्रतिम सौंदर्य पाहाण्यासाठी पर्यटक येथे नैसर्गीक मार्गावरुन जाणे निवडू शकतात. हायकिंग, रॅपेलिंग आणि येथे कॅम्पिंग यासारख्या साहसी कार्यात भाग घ्या. आपल्या सांसारिक जीवनाच्या मर्यादेबाहेर जा आणि स्पिटीच्या अद्भुत भूमीवर निसर्गाच्या शटरमध्ये काही शटर शूटिंगचा आनंद घ्या.

स्पीटी  हे एक थंड वाळवंटी  खोरे आहे आणि म्हणूनच सर्व हंगामात तेथे थंड तापमानाचा अनुभव येतो. परंतु उन्हाळ्यामध्ये हळूहळू  ०-१५ डिग्री सेल्सिअस पर्यंत तापमान वाढत असल्याने उन्हाळा इतर हंगामांपेक्षा निश्चितच थोडा आनंददायी असतो. स्पीटीमध्ये हिवाळ्यात हाडे गोठवणारी थंडी असते म्हणुन लोक या हंगामात, या वंडरलँडला भेट देणे टाळतात. पावसाळ्यात मुसळधार पाऊस आणि दरडी कोसळत असल्यामुळे लोक पावसाळ्यात स्पिटीला भेट देण्यास टाळाटाळ करतात.

८. मशोबरा - Mashobra

हिमालयाच्या कुशीत वसलेले, ७७०० फूट उंचीवर, मशोबरा  शहर हिमाचल प्रदेशच्या शिमला जिल्ह्यात आहे. हे एक अतिशय सुंदर स्टॉपओव्हर्स आहे. निसर्गाच्या शांत वातावरणात भिजून जाऊन काही शांततापूर्ण वेळ घालवण्यासाठी  हे एक अत्यंत रमणीय ठिकाणांपैकी एक हिमाचल प्रदेशातील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ Popular Tourist Places in Himachal Pradesh आहे. झुळझुळ वाहणारे झरे, मनमोहक फळांची फळझाडे आणि हिरव्यागार ओक वनांसह मनमोहक सौंदर्याची उधळण पाहायला मिळते.

हिवाळ्यातील हिमवर्षावासह, डोंगराळ शहर हे आपल्या आनंददायी तापमानासाठी प्रसिध्द आहे जे वर्षभर निरंतर राहते. एक सुंदर डोंगराळ शहर हे असे स्थान आहे जे इतिहासप्रेमी, अध्यात्मिक प्रवासी आणि संस्कृती साधकांसाठी एक भव्य आकर्षण आहे.पर्यटक या रमणीय ठिकाणी बोटींग आणि ट्रेकिंगचा आनंद घेऊ शकतात. येथील काही आवडती पर्यटन स्थळे म्हणजे महासू देवता मंदिर, वन्य फ्लॉवर हॉल, कॅरिग्नानो आणि रिझर्व फॉरेस्ट अभयारण्य इ.आहेत.

हिमाचल प्रदेशातील लोकप्रिय आकर्षणे | Popular Attractions in Himachal Pradesh

सर्व प्रकारच्या पर्यटकांसाठी हिमाचल प्रदेश हे एक लोकप्रिय पर्यटन स्थळ आहे Himachal Pradesh is a popular tourist destination. या प्रांतात धर्मशाळा, स्पिटी व्हॅली, कांगड़ा व्हॅली आणि काझा यासारख्या ठिकाणी मठ, मंदिरे, चर्च आणि गुरुद्वारा आहेत. हिमाचल प्रदेश हे साहसी प्रेमी, निसर्ग प्रेमींसाठी एक आदर्श स्थान आहे. आणि हिमाचल प्रदेश हे साहसी प्रेमींसाठी एक आदर्श ठिकाण आहे, ज्यात बीर बिलिंग, धौलाधर रेंज, लाहौल आणि स्पिटी व्हॅली, पीर पंजाल आणि प्रसिद्ध औली श्रेणी आहेत. रामपूर, चंबा, बिलासपूर, कांगडा यासारख्या ठिकाणी इतिहास रसिकांना पुष्कळ ऑफर आहे. कुल्लू मधील ग्रेट हिमालयीन राष्ट्रीय उद्यान हिमाचलमधील पर्यटकांचेही आकर्षण आहे.

९. मॉल रोड शिमला - Mall Road Shimla

मॉल रोड हे शिमला मधील सर्वाधिक लोकप्रिय पर्यटन आकर्षण आहे Mall Road is the most popular tourist attraction in Shimla, जिथे बरीच हॉटेल, रेस्टॉरंट्स, क्लब, बार, बँका, दुकाने, कार्यालये, टपाल कार्यालये आणि पर्यटन कार्यालये आहेत. पर्यटक मॉल रोडला हळू हळू चालतात आणि त्यांच्या आवडत्या कॉफीचा आस्वाद घेत निसर्गाच्या रमणीय दृश्यांचा आनंद घेतात. मॉल रोडवरील रिज आणि स्कँडल पॉईंटवर बरेच लोकं, मित्रांशी बोलण्यासाठी, हिमालय रेंजची दृश्ये पाहण्यासाठी आणि काही खरेदी करण्यासाठी एकत्र जमतात. मॉल रस्ता हा स्कँडल पॉईंट आणि  रिज पॉईंटला जोडला गेला आहे, तिथे राष्ट्रीय नेते लाला लाजपत राय यांचा पुतळा उभारला गेला आहे.

१०. रोहतांग ला पास मनाली - Rohtang La Pass Manali

जर आपण कुल्लू आणि मनाली जवळच्या नयनरम्य खोऱ्यासह सहलीची योजना आखत असाल तर रोहतांग ला पास आपल्या प्रवासासाठी योग्य असेल. लोकप्रिय विस्टास पॉईंट त्याच्या अतुलनीय नैसर्गिक सौंदर्यासाठी परिचित आहे. आणि हिमाचल प्रदेशातील लोकप्रिय पर्यटन आकर्षण Popular tourist attractions in Himachal Pradesh आहे. मुख्य शहर पासून फक्त ५० किमी अंतरावर आहे आणि रस्त्याने सहज प्रवास करता येतो. रोहतांग ला मधील एक प्रमुख आकर्षण म्हणजे ते हिमालयातील सर्वात उंच पास आहे. समुद्रसपाटीपासून ३९७८ मीटर उंचवट्यावर असलेला हा उतारा तुम्हाला हिमालयाच्या काही प्राचीन दृश्ये देईल जी तुम्हाला यापूर्वी कधीच पाहायला मिळाली नसतील.

आपली गाडी रोहतांग ला मनाली-केलोँग रस्त्यावरन जात असताना, आपल्या सभोवतालच्या देखाव्यामध्ये नाटकीय बदल दिसून येतील आणि आश्चर्यकारक लँडस्केप आपल्याला थक्क करून सोडतील. खरं तर, या मार्गाचे आणि पासचे मंत्रमुग्ध करणारे सौंदर्य इतके नेत्रदीपक आहे, की बॉलिवूडच्या ब्लॉकबस्टर फिल्म "जब वी मेट" ते "ये जवानी है दिवानी" मध्ये हे वैशिष्ट्यीकृत केलेले आहे.

ज्या लोकांना दैनंदिन जीवनाच्या धडपडीपासून दूर रहायचे आहे आणि अतुलनीय नैसर्गिक वैभवाच्या मध्यभागी चहाचा कप घेऊन वलय करायचा आहे त्यांच्यासाठी रोहतांग ला एक उत्तम पर्याय उपलब्ध आहे. आपली गाडी रस्त्यावरून जात असताना, वातावरणातील गारठा वाढत जाईल आणि आपण गारठ्यापासून स्वतःला न वाचवता  या ठिकाणच्या  गारठ्याची आणि नाट्यमय सौंदर्याची प्रशंसा करण्यास सुरुवात करतो. स्वच्छ निळे आकाश, रफूळ हिमांनी झाकलेले डोंगर शिखरे आणि विखुरलेले लँडस्केप्स - अशा नैसर्गिक चमत्कारांना कोण विरोध करू शकेल? रोहतांग ला पास हे जगापेक्षा वेगळे आणि नेत्रदीपक सौंदर्याने भरलेले आहे.

११. हिडिंबा देवी मंदिर मनाली - Hidimba Devi Temple Manali

मनालीच्या बर्फाच्छादित टेकड्यांच्या मध्यभागी वसलेले हिडिंबा देवी मंदिर, ज्याला धुंगरी मंदिर देखील म्हटले जाते, हे हिंदूंचे प्राचीन श्रद्धा स्थान असून मनाली मधील लोकप्रिय पर्यटनस्थळांपैकी एक One of the popular tourist places in Manali आहे. हिडिंबा देवीचा आशीर्वाद घेण्यासाठी नियमितपणे दर्शनास जाणारे  स्थानिक लोकं आहेत. हे गुहेचे मंदिर हिंदू राक्षसी-देवी हिडिंबा देवीला समर्पित आहे. हिडिंबा हि महाभारतातील पांडव भीमाची पत्नी होती.  इ.स. १५५३ सी.ई. मध्ये महाराजा बहादूरसिंग यांनी हिडिंबा देवीचे मंदिर बांधले. ज्या प्राचीन गुहेमध्ये हिडिंबा देवीने ध्यान केले होते त्याच गुहेमध्ये तीचे मंदिर बांधलेले आहे. हिडिंबा आणि भीम यांचा पुत्र घटोत्कच याचे हि मंदिर याच परिसरात आहे.

हिमालयाच्या पायथ्याशी एक गंधसरुचे वनसंपन्न धिंग्री वॅन विहार यांनी वेढलेले आहे. ही रचना भव्य खडकांच्या तुकड्यावर बांधली गेली आहे. मंदिर बांधण्यापूर्वी या प्रारंभाची सुरूवात देवता म्हणून केली जात होती. त्याच्या संरक्षक देवीचा वेगळा स्वभाव दर्शवितो, हिडिम्बा मंदिराची रचना त्याच्या आसपासच्या इतर मंदिरांपेक्षा वेगळी आहे. लाकडी दरवाजे, कुंभारकामविषयक भिंती आणि त्रीशंकू आकाराचे लाकडी छप्पर इ. मंदिराची वास्तुकला  लोककथांमधील ठिकाणांच्या उगमविषयी अनोख्या कथा सांगतात.

हिंदू समाजात हिडिंबा देवीचे अत्यंत उच्च धार्मिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व आहे. नवरात्रीत लोक देवीच्या दर्शनासाठी मंदिराच्या बाहेर लांब रांगा लावतात, यावरून आपल्या लक्षात येईल की हिडिंबा देवीचे महत्व. मंदिराची उत्तम धार्मिक मूल्ये असण्याबरोबरच, मंदिर आपल्या भक्तांना निसर्गाच्या चमत्कारिक जगात प्रवेश देते. झाडांच्या फांद्या आणि पडलेली पाने यांच्यात वसलेले हे मंदिर, ससे आणि याक या प्राण्यांचा वावर मंदिराच्या परिसरात आढळून येतो, ज्यांना मंदिराच्या सभोवतालच्या जंगलात नैसर्गिक घर सापडते.

१२. नामग्याल मठ धर्मशाळा - Namgyal Math Dharamshala

नामग्याल मठ हे मॅक्लियोदगंज जवळील लोकप्रिय पर्यटन स्थळ Popular tourist destination आणि तिबेटच्या बाहेरील सर्वात मोठे तिबेटी मंदिर देखील आहे. दुसर्‍या दलाई लामा यांनी १६ व्या शतकात या सुंदर मठाची स्थापना केली आणि नामग्याल भिक्षू दलाई लामा यांना सार्वजनिक धार्मिक कार्यात मदत करू शकतील म्हणून हे स्थापन केले गेले. येथे राहणारे भिक्षू तिबेटच्या कल्याणासाठी धार्मिक विधी करतात आणि बौद्ध ग्रंथांच्या गहन ग्रंथांवर ध्यान आणि ध्यान केंद्र म्हणून काम करतात.

१९५९ मध्ये, रेड चिनी लोकांनी तिबेटवर आक्रमण केले आणि त्यानंतर पवित्र १४ वे दलाई लामा यांनी शेकडो नामग्याल भिक्खूंसह हजारो तिबेट्यांसह नेपाळ, भूतान आणि भारताच्या शेजारच्या देशांमध्ये पलायन केले आणि त्यामध्ये नामग्याल मठ भारतात पुन्हा स्थापित केला. ही बौद्ध रचना तिबेटियन स्वातंत्र्यलढ्यात प्राण गमावणाऱ्या तिबेटियन सैनिकांच्या आदराचे चिन्ह म्हणून बांधले गेले. त्याची वास्तुशैली ३ ऱ्या  शतकातील महान सम्राट अशोकाच्या कारकिर्दीत बांधलेल्या स्तूपांप्रमाणेच आहे. स्तूपात सख्यामुनी बुद्धाची मूर्ती असून तिला गौतम बुद्ध म्हणून ओळखले जाते. अनेक बौद्ध भक्त प्रार्थना करतात.

१५७५ मध्ये तिबेटमध्ये तिसरे दलाई लामा यांनी नामगल्ली मठ प्रथम स्थापित केले आणि १९५९ मध्ये तिबेट विद्रोहानंतर धर्मशाळेत परत गेले. या मठात सध्या सुमारे २०० तिबेटी भिक्षू राहतात, जे मठातील प्राचीन विधी, कलात्मक कौशल्य आणि परंपरा जपण्यास मदत करतात. बौद्ध धर्माच्या अभ्यासामध्ये तिबेटी आणि इंग्रजी भाषा या दोन्ही गोष्टींचा आधुनिक अभ्यास, सूत्र आणि तंत्र ग्रंथांचा अभ्यास, बौद्ध तत्वज्ञान, लोणी शिल्प तयार करणे, टोरमा प्रसाद, वाळू मंडले , विविध धार्मिक वाद्ये वाजवणे, विधी जप करणे आणि नृत्य यांचा समावेश आहे.

या मठाचे सौंदर्य इतके स्पष्ट आहे की जे लोक या धर्माकडे विशेषत: कलत नाहीत त्यांनाही आजूबाजूच्या शांत वातावरणामुळे आणि बुद्धांच्या तत्वांनी भुरळ घातली आहे.

अस्वीकरण - Disclaimer

आमच्या ब्लॉगमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या काही परवानाधारक सशुल्क प्रतिमांचे श्रेय आम्ही घेत नाही, मग त्या गूगल इमेजेस, फोटोलिया आणि शटरस्टॉक यांच्याकडून घेतलेल्या असतील. अशा सर्व प्रतिमा त्यांच्या संबंधित मालकांचे कॉपीराइट आहेत आणि आम्ही जिथे जमेल तिथे त्यांना श्रेय देण्याचा प्रयत्न करतो. तथापि, जर आमच्या ब्लॉगवर कोणतीही कॉपीराइट प्रतिमा वापरली गेली असेल तर संबंधित व्यक्ती एकतर आम्हाला प्रतिमा काढून टाकण्यासाठी थेट मेल करू शकते किंवा प्रतिमाचे श्रेय कोणालाही देऊ शकते.